مجاز حذف

[ویکی فقه] مجاز حذف، حذف یکی از دو کلمه و اراده معنای کلمه محذوف از لفظ موجود می باشد. و در اصول فقه کاربرد دارد.
مجاز حذف، از اقسام مجاز مفرد بوده، و در جایی به کار می رود که لفظ و کلمه ای در تقدیر باشد؛ به بیان دیگر، مجاز حذف در جایی است که دو مفهوم مختلف بوده و یکی حذف و دیگری به صورت مجازی به جای آن به کار می رود.
بیان نمونه
برای مثال، در جمله:«واسئل اهل القریة؛ از اهل شهر بپرس»، اگر کلمه «اهل» حذف گردد و گفته شود:«واسئل القریة؛ از خود شهر بپرس»، به آن «مجاز حذف» می گویند. قرینه برای این مجاز این است که سئوال از خود قریه معنا ندارد، پس معلوم می شود کلمه ای مانند «اهل» حذف شده است.

[ویکی فقه] مجاز حذف (علوم قرآنی). مجاز حذف، جایگزینی مفهومی از متعلقات لفظ پس از حذف آن لفظ را می گویند.
در مجاز حذف - که برخی آن را مجاز لغوی و بعضی آن را از شاخه های مجاز عقلی شمرده اند- از آوردن لفظ خودداری می شود و چیزی جایگزین می شود که مفهومی از متعلقات آن لفظ است. مشهور علما مجاز حذف را جایز می دانند؛ ولی منکران به دلیل این که مجاز ، استعمال لفظ در غیر موضوع له است، آن را نپذیرفته اند؛ ولی این استدلال در مجاز حذف پذیرفته نیست.
اقسام مجاز حذف
مجاز حذف سه قسم است:۱. مجاز حذف در حرف : (واختار موسی قومه). در این آیه «من» حذف شده و در تقدیر چنین بوده است: «واختار موسی من قومه»؛۲. مجاز حذف در فعل : (وقیل للذین اتقوا ماذا انزل ربکم قالوا خیرا) ؛ یعنی «انزل خیرا»؛۳. مجاز حذف در اسم : (واسال القریة التی کنا فیها) که مقصود «اهل القریة» بوده است.