[ویکی فقه] مجاز المجاز، ارتکاب مجاز دوم در لفظ مجازی ، پس از فرض آن به منزله حقیقت را می گویند.
«مجاز المجاز» یعنی از لفظ مجازی مجاز دیگری آورده شود؛ به این بیان که لفظی که مجاز است و از حقیقتی ناشی شده است، به منزله حقیقت پنداشته شود و به واسطه علاقه میان آن با معنای سومی، مجازی دیگر آورده شود.
مثال
مانند: (ومن یکفر بالایمان فقد حبط عمله)؛ «و کسی که انکار کند آن چه را که باید به آن ایمان بیاورد، اعمال او تباه می شود». این آیه به «ایمان» اشاره کرده که آن هم گفتن «لا اله الا الله» به زبان است و این گفتار به زبان هم نشانه تصدیق و باور درونی و قلبی است. پس ایمان، مجاز از لفظ و گفتار زبانی است، و به زبان آوردن هم نشان دهنده باور قلبی است؛ و این دو مجاز، برای نشان دادن حقیقتی نهفته در درون انسان است.
«مجاز المجاز» یعنی از لفظ مجازی مجاز دیگری آورده شود؛ به این بیان که لفظی که مجاز است و از حقیقتی ناشی شده است، به منزله حقیقت پنداشته شود و به واسطه علاقه میان آن با معنای سومی، مجازی دیگر آورده شود.
مثال
مانند: (ومن یکفر بالایمان فقد حبط عمله)؛ «و کسی که انکار کند آن چه را که باید به آن ایمان بیاورد، اعمال او تباه می شود». این آیه به «ایمان» اشاره کرده که آن هم گفتن «لا اله الا الله» به زبان است و این گفتار به زبان هم نشانه تصدیق و باور درونی و قلبی است. پس ایمان، مجاز از لفظ و گفتار زبانی است، و به زبان آوردن هم نشان دهنده باور قلبی است؛ و این دو مجاز، برای نشان دادن حقیقتی نهفته در درون انسان است.
wikifeqh: مجاز_المجاز