مانوئل یکم کومننوس ( به یونانی: Μανουήλ Α' Κομνηνός, Manouēl I Komnēnos ) ( به انگلیسی: Manuel I Komnenos ) ( زادهٔ ۲۸ نوامبر ۱۱۱۸ – درگذشتهٔ ۲۴ سپتامبر ۱۱۸۰ ) فرماندهٔ نظامی، سیاستمدار و امپراتور روم شرقی ( بیزانس ) از ۱۱۴۳ تا ۱۱۸۰ بود. او رویای این را داشت تا امپراتوری روم را بار دیگر زنده سازد و برای تحقق این خواسته، ذخایر بیزانس را در دورانی که حیات امپراتوری از سوی سلجوقیان تهدید می شد، صرف این کار ساخت[ ۱] اما سیاست هایش در نهایت با شکست مواجه گردید. [ ۱]
مانوئل چهارمین پسر ژان دوم کومننوس، امپراتور وقت بیزانس و مادرش شاهدختی مجارستانی به نام ایرنه بود. او همراه با پدرش در نبرد علیه ترکان سلجوقی جنگیده بود و همین موضوع سبب شد تاژان دوم با برتری دادن او نسبت به برادر بزرگترش ایزاک کومننوس، مانوئل را در ۱۱۴۳ جانشین خود معرفی نماید. [ ۲] ژان در ۱۱ آوریل همان سال درگذشت و مانوئل با عنوان مانوئل یکم کومننوس بر تخت امپراتوری بیزانس نشست. [ ۲]
مانوئل در اوایل دوران حکومتش تمام وقت خود را صرف مسایلی که در غرب اتفاق می افتاد نمود و عملاً تهدید فزایندهٔ ترک های آناتولی را نادیده گرفت. [ ۱] او بار دیگر علیه رقبای خود در سیسیل و انتیاکیه با غربی ها متحد شد و در زمان دومین جنگ صلیبی از قلمرو خود در یونان در برابر حملات راجر دوم سیسیل که ناوگانش موفق به تصرف کورفو در ۱۱۴۷ شده بودند دفاع نمود. مانوئل دو سال با کمک ونیزی ها توانست تا جزیرهٔ اشغال شده را از راجر باز پس گیرد. [ ۱]
مانوئل در ۱۱۴۸ به تحکیم اتحادش با کنراد سوم، امپراتور آلمان پرداخت که پیشتر با خواهر همسرش ازدواج کرده بود. اما کنراد در ۱۱۵۲ درگذشت و علی رغم تلاش های پیوستهٔ مانوئل، او دیگر نتوانست با جانشین او فردریک یکم بارباروسا به توافق برسد. [ ۱]
در ۱۱۵۴ راجر دوم سیسیل درگذشت و مانوئل با بهره برداری از فرصت پیش آمده ناوگانی را در ۱۱۵۵ برای حمله به آنکونا اعزام نمود و موفق شد بیشتر نواحی آپولیا را به تصرف خود درآورد. با این حال در ۱۱۵۶ لشکری متشکل از نیروهای آلمانی، ونیزی و نورمان ها او را در بریندیسی شکست داده و به نفوذ امپراتوری بیزانس در ایتالیا پایان دادند. [ ۱] به دنبال این اتفاق مانوئل نمایش قدرت خود را متوجه حکومت های صلیبی ای کرد که پس از نخستین جنگ صلیبی شکل گرفته بودند. او در ۱۱۵۸ اقدام به لشکرکشی در سیلیسیا ( واقع در ترکیه امروزی ) نمود و موفق شد تا علاوه بر بازپس گیری نواحی از دست داده، رناد کاتیون، شاهزادهٔ انتاکیه و بالدوین سوم، پادشاه اورشلیم را در ۱۱۵۹ وادار به پذیرش امپراتوری بیزانس به عنوان اختیاردار حکومت آنها نموده و آنها را خراجگزار خود سازد. [ ۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمانوئل چهارمین پسر ژان دوم کومننوس، امپراتور وقت بیزانس و مادرش شاهدختی مجارستانی به نام ایرنه بود. او همراه با پدرش در نبرد علیه ترکان سلجوقی جنگیده بود و همین موضوع سبب شد تاژان دوم با برتری دادن او نسبت به برادر بزرگترش ایزاک کومننوس، مانوئل را در ۱۱۴۳ جانشین خود معرفی نماید. [ ۲] ژان در ۱۱ آوریل همان سال درگذشت و مانوئل با عنوان مانوئل یکم کومننوس بر تخت امپراتوری بیزانس نشست. [ ۲]
مانوئل در اوایل دوران حکومتش تمام وقت خود را صرف مسایلی که در غرب اتفاق می افتاد نمود و عملاً تهدید فزایندهٔ ترک های آناتولی را نادیده گرفت. [ ۱] او بار دیگر علیه رقبای خود در سیسیل و انتیاکیه با غربی ها متحد شد و در زمان دومین جنگ صلیبی از قلمرو خود در یونان در برابر حملات راجر دوم سیسیل که ناوگانش موفق به تصرف کورفو در ۱۱۴۷ شده بودند دفاع نمود. مانوئل دو سال با کمک ونیزی ها توانست تا جزیرهٔ اشغال شده را از راجر باز پس گیرد. [ ۱]
مانوئل در ۱۱۴۸ به تحکیم اتحادش با کنراد سوم، امپراتور آلمان پرداخت که پیشتر با خواهر همسرش ازدواج کرده بود. اما کنراد در ۱۱۵۲ درگذشت و علی رغم تلاش های پیوستهٔ مانوئل، او دیگر نتوانست با جانشین او فردریک یکم بارباروسا به توافق برسد. [ ۱]
در ۱۱۵۴ راجر دوم سیسیل درگذشت و مانوئل با بهره برداری از فرصت پیش آمده ناوگانی را در ۱۱۵۵ برای حمله به آنکونا اعزام نمود و موفق شد بیشتر نواحی آپولیا را به تصرف خود درآورد. با این حال در ۱۱۵۶ لشکری متشکل از نیروهای آلمانی، ونیزی و نورمان ها او را در بریندیسی شکست داده و به نفوذ امپراتوری بیزانس در ایتالیا پایان دادند. [ ۱] به دنبال این اتفاق مانوئل نمایش قدرت خود را متوجه حکومت های صلیبی ای کرد که پس از نخستین جنگ صلیبی شکل گرفته بودند. او در ۱۱۵۸ اقدام به لشکرکشی در سیلیسیا ( واقع در ترکیه امروزی ) نمود و موفق شد تا علاوه بر بازپس گیری نواحی از دست داده، رناد کاتیون، شاهزادهٔ انتاکیه و بالدوین سوم، پادشاه اورشلیم را در ۱۱۵۹ وادار به پذیرش امپراتوری بیزانس به عنوان اختیاردار حکومت آنها نموده و آنها را خراجگزار خود سازد. [ ۱]