لیره ترک

لیره ترکیه ( نشان: با کد ایزو ۴۲۱۷ TRY ) ( به ترکی استانبولی: Türk lirası ) یکای پول کشورهای ترکیه و جمهوری ترک قبرس شمالی است. لیره ترک همچنین یکای پول غیررسمی دولت نجات سوریه و دولت موقت سوریه است. [ ۲] یکای زیرین لیره کروش است. هر صد کروش مساوی یک لیره است. چاپ پول در ترکیه بر عهدۂ بانک مرکزی ترکیه می باشد. [ ۳]
برای اولین بار لیره به دستور عبدالمجید یکم در پنجم ژانویه ۱۸۴۳ با نام لیره عثمانی چاپ شد. پیش از چاپ اسکناس در دولت عثمانی، سکه های عثمانی لیره زرد نامیده می شدند. [ ۴]
پس از برپایی جمهوری به دلیل نبود بانک مرکزی در ترکیه، اسکناس های لیره توسط شرکت دی لا رو در بریتانیا به چاپ می رسید. نوشته های نخستین اسکناس ها به زبان های ترکی عثمانی و فرانسوی نوشته شده بودند.
به رغم تغییر الفبای زبان ترکی استانبولی در سال ۱۹۲۸ به دلیل هزینه سنگین الفبای جدید برای نخستین بار بر روی اسکناس های چاپ سال ۱۹۳۷ نقش بست. [ ۵]
تاکنون بر روی پولبرگ های لیره فقط نگاره های آتاترک و عصمت اینونو نقش بسته اند؛ عصمت اینونو، ۱۷ سال نخست وزیر و بین سال های ۱۹۳۸ تا ۱۹۵۰ به مدت ۱۲ سال رئیس جمهور ترکیه بود. [ ۶] البته بر پشت اسکناس های برخی نسخه ها نگاره های کسانی چون سلطان محمد فاتح، یونس امره، محمد عاکف ارسوی و جاهد آرف نیز نقش بسته اند.
نماد کنونی لیره در سال ۲۰۱۲ و طی مسابقه ای کشوری توسط بانک مرکزی جمهوری ترکیه انتخاب شد. [ ۷] طراح این نماد، تولای لاله ( به ترکی استانبولی: Tülay Lale ) نام دارد. [ ۸]
همچنین شباهت این نماد با نماد درام ارمنستان مورد توجه و انتقاد قرار گرفت. [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] طراح نماد درام ارمنستان نیز به این شباهت واکنش نشان داد. [ ۱۲]
سال ۱۹۹۰
در پی تورم شدید در تاریخ ۳۱ ژانویه ۲۰۰۵ لیرهٔ جدید یا لیرهٔ نو ترکیه یا به اختصار YTL که به ترکی استانبولی مخفف ( Yeni Türk Lirası ) می باشد، با حذف ۶ صفر از نسخه پیشین معرفی شد. تورم لیره نو ۸٫۸ درصد در سال بود. [ ۱۳]
از آغاز سال ۲۰۰۹ میلادی واحد پول ترکیه که به صورت موقت لیرهٔ جدید ترک نامیده می شد، دوباره به لیره ترک ( به ترکی استانبولی: Türk Lirası ) بازگشت.
لیر ترکیه، جزء بی ارزش ترین پول های جهان در میان ارزهای بین المللی در سال 2023 قرار گرفته است. [ ۱۶]