لرزه یاب

لرزه یاب[ ۱] یا ژئوفون ( انگلیسی: Geophone ) وسیله ای است که جنبش زمین ( سرعت ) را به ولتاژ تبدیل می کند که ممکن است در یک ایستگاه، ضبط شود. انحراف معیار این ولتاژ اندازه گیری شده از خط مبنا را پاسخ لرزه ای می گویند و از آن برای تحلیل ساختار زمین استفاده می شود.
اصطلاح ژئوفون از واژه یونانی "γῆ ( ge ) " به معنای زمین و "phone" به معنای صدا گرفته شده است.
لرزه یاب ها از لحاظ تاریخی دستگاه های آنالوگ غیرفعال بوده اند و معمولاً شامل یک سیم پیچ سیم فنری است که در میدان آهنربای دائمی نصب شده روی جعبه حرکت می کند تا سیگنال الکتریکی تولید کند. [ ۲] طراحی های جدید این وسیله بر پایه فناوری سامانه میکرو الکترومکانیکی ( MEMS ) است که از طریق یک مدار بازخورد فعال برای حفظ موقعیت یک قطعه کوچک سیلیکون، پاسخ الکتریکی به جنبش زمین ایجاد می کند.
پاسخ لرزه یاب سیم پیچی/آهنربایی متناسب با سرعت زمین است، در حالی که دستگاه های بر پایه MEMS معمولاً متناسب با شتاب زمین پاسخ می دهند. فناوری MEMS سطح نویز بسیار بالاتری ( سرعت ۵۰ دسی بل بالاتر ) نسبت به لرزه یاب ها دارد و و فقط می توان از آن در جنبش های قوی یا برنامه های لرزه ای فعال استفاده کرد.