لب حوض ( فارسی سیریلیک: Лаби Ҳавз ) مجموعه ای است که یکی از اندک حوض های باقی مانده در شهر بخارا در میانهٔ آن جای دارد.
تا زمان اتحاد جماهیر شوروی، چنین استخرهایی فراوان و منبع اصلی آب شهر بودند، ولی به دلیل تاثیرشان در پخش کردن بیماری ها، بیشتر در دهه های ۱۹۲۰ و ۳۰ پُر شدند.
چرایی خشکانده نشدن لب حوض برمی گردد به جای داشتنش در کانون یک گِردایهٔ معماری باشکوه که در سدهٔ ۱۶ و ۱۷ ساخته شد و از آن هنگام تاکنون نیز دگرگونی چندانی در آن رخ نداده است.
دیگر سازه های لب حوض از سه سو، حوض را دربر گرفته اند؛ مدرسهٔ کوکلداش ( ۱۵۶۸–۱۵۶۹، بزرگترین مدرسه شهر ) ، در گوشهٔ شمالی حوض و دو ساختمان دینی دیگر که از سوی نادر دیوان بیگی ساخته شده است: خانقاه نادر دیوان بیگی ( ۱۶۲۰؛ خانقاه جای زندگی درویشان دوره گرد ) و مدرسهٔ نادر دیوان بیگی ( ۱۶۲۲ ) که به ترتیب در سمت باختر و خاور حوض جای دارند.
مدرسهٔ کوچک «قاضی کلان ناصرالدین» ( اکنون ویران شده ) پیشترها در کنار مدرسهٔ کوکلداش جای داشت.
تاریخچهٔ این گِردایه، پیوند تنگاتنگی با نام نادر دیوان بیگی دارد که از بلندپایگان، وزیر و همچنین عموی امیر بخارا امام قلی خان بوده است. می گویند زمانی که نادر دیوان بیگی خانقاهی را که نام او را بر خود دارد ساخت، در نزدیکی ساختمان، کشتزار بزرگی بود که دارایی یک پیرزن بیوه یهودی بود.
( یهودیان فراوانی در بخارا می زیستند ) نادر دیوان بیگی می اندیشید که این کشتزار جای خوبی برای حوض باشد، ولی بیوه پیشنهاد او برای خرید ملک را نپذیرفت.
سپس نادر دیوان بیگی او را نزد امام قلی خان آورد به این امید که امیر او را وادار به فروش کند. امیر بخارا دستور داد تا انجمنی از مفتیان درخواست را بررسی کنند.
با این حال، این کارشناسانِ حقوق مسلمانان به این فرجام رسیدند که هیچ راه قانونی برای خرید ملک وجود ندارد، مگر با رضایت بیوه، زیرا یهودیان با پرداخت جزیه یا باج، حقوقی برابر با مسلمانان داشتند.
پس نادر دیوان بیگی ناچار شد نزدیک خانهٔ آن یهودی سرسخت استخری بسازد. او یک جوی به استخر تازه اش کَند، به گونه ای که آب درست نزدیک خانه او روان شد، اگرچه گران تر بود.
به زودی آب، سست کردن پایه های خانهٔ بیوه را آغاز کرد. هنگامیکه برای عدالت نزد نادر دیوان بیگی آمد، او آمادگی خود را برای خرید خانهٔ او به بهایی دادگرانه اعلام کرد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفتا زمان اتحاد جماهیر شوروی، چنین استخرهایی فراوان و منبع اصلی آب شهر بودند، ولی به دلیل تاثیرشان در پخش کردن بیماری ها، بیشتر در دهه های ۱۹۲۰ و ۳۰ پُر شدند.
چرایی خشکانده نشدن لب حوض برمی گردد به جای داشتنش در کانون یک گِردایهٔ معماری باشکوه که در سدهٔ ۱۶ و ۱۷ ساخته شد و از آن هنگام تاکنون نیز دگرگونی چندانی در آن رخ نداده است.
دیگر سازه های لب حوض از سه سو، حوض را دربر گرفته اند؛ مدرسهٔ کوکلداش ( ۱۵۶۸–۱۵۶۹، بزرگترین مدرسه شهر ) ، در گوشهٔ شمالی حوض و دو ساختمان دینی دیگر که از سوی نادر دیوان بیگی ساخته شده است: خانقاه نادر دیوان بیگی ( ۱۶۲۰؛ خانقاه جای زندگی درویشان دوره گرد ) و مدرسهٔ نادر دیوان بیگی ( ۱۶۲۲ ) که به ترتیب در سمت باختر و خاور حوض جای دارند.
مدرسهٔ کوچک «قاضی کلان ناصرالدین» ( اکنون ویران شده ) پیشترها در کنار مدرسهٔ کوکلداش جای داشت.
تاریخچهٔ این گِردایه، پیوند تنگاتنگی با نام نادر دیوان بیگی دارد که از بلندپایگان، وزیر و همچنین عموی امیر بخارا امام قلی خان بوده است. می گویند زمانی که نادر دیوان بیگی خانقاهی را که نام او را بر خود دارد ساخت، در نزدیکی ساختمان، کشتزار بزرگی بود که دارایی یک پیرزن بیوه یهودی بود.
( یهودیان فراوانی در بخارا می زیستند ) نادر دیوان بیگی می اندیشید که این کشتزار جای خوبی برای حوض باشد، ولی بیوه پیشنهاد او برای خرید ملک را نپذیرفت.
سپس نادر دیوان بیگی او را نزد امام قلی خان آورد به این امید که امیر او را وادار به فروش کند. امیر بخارا دستور داد تا انجمنی از مفتیان درخواست را بررسی کنند.
با این حال، این کارشناسانِ حقوق مسلمانان به این فرجام رسیدند که هیچ راه قانونی برای خرید ملک وجود ندارد، مگر با رضایت بیوه، زیرا یهودیان با پرداخت جزیه یا باج، حقوقی برابر با مسلمانان داشتند.
پس نادر دیوان بیگی ناچار شد نزدیک خانهٔ آن یهودی سرسخت استخری بسازد. او یک جوی به استخر تازه اش کَند، به گونه ای که آب درست نزدیک خانه او روان شد، اگرچه گران تر بود.
به زودی آب، سست کردن پایه های خانهٔ بیوه را آغاز کرد. هنگامیکه برای عدالت نزد نادر دیوان بیگی آمد، او آمادگی خود را برای خرید خانهٔ او به بهایی دادگرانه اعلام کرد.
wiki: لب حوض