لازک

لازک یا فوتو - رِفراکتیو کراتکتومی ( به انگلیسی: Photorefractive keratectomy ) یا PRK یا LASEK نوعی روش جراحی لیزری چشم است که برای اصلاح عیوب انکساری در افراد نزدیک بین، دوربین و آستیگمات استفاده می شود. در این عمل برای شکل دهی قرنیه و اصلاح عیوب انکساری، مشابه لیزیک از لیزر اگزایمر استفاده می شود؛ اما بر خلاف لیزیک نیازی به استفاده از دستگاه میکروکراتوم و برداشتن لایه ای از قرنیه نیست؛ بلکه برای اصلاح بینایی سطح قرنیه ( پس از تراشیدن سلول های سطحی یا اپیتلیوم ) مستقیماً لیزر می شود. PRK در افرادی که قرنیه نازک یا اختلال های قرنیه ای خاص دیگری دارند، مناسب تر است. همچنین PRK در افراد ارتشی، ورزشکاران بخصوص رزمی کاران و برخی مشاغل دیگر مناسب تر است. PRK در سال ۱۹۹۵ برای اصلاح نزدیک بینی و در سال ۱۹۹۸ برای اصلاح دوربینی مورد تأیید FDA ( انجمن غذا و داروی آمریکا ) قرار گرفت و بسیار کم خطر است. آنجایی که در این عمل لایه ( فلپ ) برداشته نمی شود، عوارض مربوط به برداشتن فلپ وجود ندارد. در PRK با برداشتن بافت از مرکز قرنیه، شیب انحنای آن کمتر شده و نزدیک بینی اصلاح می شود. برای اصلاح دوربینی، با برداشتن بافت از قسمت های محیطی قرنیه، شیب انحنای مرکزی آن بیشتر شده و دوربینی اصلاح می شود. برای اصلاح آستیگماتیسم، قرنیه طوری تراش داده می شود که به شکل کروی درآید.
قسمت اعظم مراحل عمل لیزر PRK شبیه عمل LASIK است؛ اما تفاوت عمده در این است که در لیزیک پس از برداشتن لایه ای از قرنیه، با لیزر مقداری بافت از قسمت میانی ضخامت قرنیه تراشیده می شود ولی در لیزر PRK، انرژی لیزر بر سطح قرنیه اعمال می شود.
قبل از عمل، معاینه کامل پزشکی و چشمی انجام می شود. انکسار سنجی دقیقی برای تعیین نمره چشم انجام می شود. نقشه اپتیکی خاصی بنام «توپوگرافی» یا «ارب اسکن» نیز جهت ارزیابی وضعیت اپتیکی قرنیه باید تهیه شود. ضخامت قرنیه نیز با روشی بنام «پاکی متری» اندازه گیری می شود.
در هنگام عمل جراحی، با ماده ضدعفونی کننده ( بتادین ) پلک ها و دور چشم ها ضدعفونی می شوند. قطره های بی حسی و آنتی بیوتیک به داخل چشم ریخته و بیمار روی تخت در مقابل میکروسکوپ دراز می کشد.
وسیله مخصوصی به نام «اسپکولوم» به آرامی در چشمتان گذاشته می شود تا پلکهایتان را از هم باز نگه دارد؛ طوری که شما نمی توانید پلک بزنید ولی می توانید چشمتان را حرکت دهید. چشم با سرم شستشو داده می شود. لایه سلول های محافظ سطحی قرنیه برداشته می شود. جراح از شما می خواهد که به نور کوچک قرمز رنگ چشمک زن داخل میکروسکوپ خیره شوید. اگر در تمام طول عمل نتوانستید مرتباً به نور خیره شوید، نگران نباشید؛ زیرا اکثر دستگاه های لیزر امروزی مجهز به رادار می باشند و حرکت های چشم شما را تعقیب می کنند. جراح با استفاده از «لیزر اگزایمر» نزدیک بینی، دور بینی یا آستیگماتیسم شما را اصلاح می کند. دستگاه لیزر اگزایمر با برنامه محاسبه شده بر اساس اندازه گیری های قبل از عمل، دسته امواج نور لیزر را به نقاط مشخص قرنیه می تاباند تا عیوب انکساری چشم شما با دقت تصحیح شود. بسته به شماره چشم، زمان لیزر در هر چشم معمولاً ۱–۲ دقیقه طول می کشد. سپس لنز تماسی نرم پانسمان کننده ای روی قرنیه گذاشته می شود تا ترمیم لایه سطح قرنیه تسریع شود. در پایان، اسپکولوم از چشم خارج می شود و تکنسین اتاق عمل یک قطره آنتی بیوتیک دیگر در هر چشم شما می ریزد.