لاتین عامیانه

لاتینِ عامیانه یا لاتینِ کوچه بازاری ( به انگلیسی: Vulgar Latin ) ، ( به لاتین: Sermo Vulgaris ) به معنی «گفتار عامیانه/همگانی»، یک اصطلاح ( تَرم ) عمومی برای نامیدنِ گویش های اجتماعیِ نااستانداردِ ( بر خلافِ لاتین کلاسیک ) زبان لاتین است که زبان های رومی از آنها بالیده و گسترده اند. آثاری که در دوران کلاسیک به زبان لاتین نوشته شده اند، به جز چند استثنای بسیار ناچیز ( که مهمترینشان بخش هایی از کتاب ساتیریکُن نوشتهٔ گایوس پترونیوس است ) ، همگی لاتین کلاسیک را به کار برده اند. لاتینِ عامیانه به دلیلِ نااستاندارد بودنش هیچگونه دبیرهٔ رسمی ای ندارد. لاتین عامیانه را لاتینِ گفتاری ، یا ( به ویژه در دوره های اخیر ) زبانِ رومی مشترک ( به انگلیسی: Common Romance ) نیز نامیده اند. در لاتینِ دورهٔ نوزایش، لاتین عامیانه را vulgare Latinum یا Latinum vulgare می نامیدند.
اصطلاحِ «گفتارِ همگانی» ( به لاتین: sermo vulgaris ) ، که بعدها به «لاتین عامیانه» تبدیل شد، را باشندگانِ امپراتوری روم به کار می بردند. سپس به اصطلاحی فنی در لغت شناسی زبان لاتین و زبان های رومی تبدیل شد که برای ارجاع به گونه های نانوشته ای از زبانی لاتینی شده - که بیشتر توسط مردمانِ ایتال وسلتیک که زیرِ حکومتِ جمهوری روم و امپراتوری روم بودند صحبت می شد - به کار گرفته شد. ردپای زبانِ آنها در برخی سنگ نبشتهها، همچون دیوارنگاریها و تبلیغات دیده می شود. همچنین ممکن است تحصیل کردگان و جمعیت های آموزش دیده ای که لاتین کلاسیک را به کار می بردند، در موقعیت های ویژه ای و بسته به جایگاه و پس زمینهٔ اجتماعی - اقتصادی شان به زبان لاتین عامیانه صحبت می کرده باشند. چنین کاربردِ نابجایی برای این اصطلاح، نخستین بار توسط پیشگامانِ لغت شناسیِ زبان های رومی فرانسیس ژوسته ماری رینارد ( ۱۷۶۱ - ۱۸۳۶م ) و فردریش کریستین دیز ( ۱۷۹۴ - ۱۸۷۶م ) استفاده شد.