قیطریه

قَیطَریه[ ۱] محله ای قدیمی در شمال شهر تهران و منطقه شمیران است که در منطقه ۱ شهرداری تهران و در شهرستان شمیرانات قرار دارد. وجود بزرگترین و زیباترین پارک تفریحی منطقه به نام پارک قیطریه از خصوصیات منحصر به فرد زیست محیطی این محل می باشد.
این محله با مساحتی معادل ۱٬۵۲۷۱۱۶ کیلومتر مربع در منطقه ۱ شهر تهران واقع شده است. محدوده فعلی این محله از شمال به خیابان قیطریه، بلوار صبا و شمال پارک قیطریه، از جنوب تا محدوده جهانتاب، از شرق به بلوار قیطریه و شرق پارک قیطریه و از غرب به خیابان شریعتی منتهی می گردد. [ ۲]
ایستگاه متروی قیطریه راه دسترسی به این محله است.
به علت قرار گرفتن قیطریه در شمال شهر تهران بسیار از امکانات رفاهی از قبیل مراکز تجاری اداری، فضاهای سبز سینما، مراکز تفریحی و غیره جهت بهبود وضعیت زندگی مردمان این منطقه در این محدوده قرار گرفته است
دلیل شکل گیری این محله را نیز مانند بیشتر محلات شمیرانات می توان کشاورزی و باغداری دانست. افراد مؤثر در شکل گیری آن کارگرانی بودند که برای دیگران کشاورزی و باغداری می کردند. انقلاب ۱۳۵۷ را نیز می توان یکی از بزرگترین تحولاتی به شمار آورد که باعث رشد جمعیت این محله شده است. از جمله اقوامی که باعث شکل گیری این محله در دوره معاصر شده اند، اهالی بروجرد واقع در استان لرستان هستند که به این محل آمده اند و تشکیل خانواده دادند. [ ۳]
از ساختمان های عمومی که در این محل وجود داشته می توان به یک باب حمام واقع در کنار مسجد جعفری اشاره نمود و خیابان قیطریه را می توان به عنوان خیابان اصلی این محله معرفی نمود. باغ بزرگی نیز که در این محل واقع شده است ابتدا متعلق به نظام الدوله و آصف الدوله بوده است که میرزا علی اصغر اتابک ملقب به امین السلطان، نخست وزیر ناصرالدین شاه برای آنکه رفت وآمدش به کاخ صاحبقرانیه که ناصرالدین شاه در آن اقامت می کرد تسهیل گردد، آن را ازایشان خریداری نموده و در آنجا برای خود خانه ای ساخت که امروز بازسازی و به فرهنگسرا تبدیل شده است. [ ۳]
گفته شده است که قیطریه در قدیم شکارگاه بوده و در بهار و تابستان شکارهای کوچک و بزرگ و پرندگان فراوان در آن یافت می شده است.
باغ قیطریه که اکنون تنها قسمتی از آن به صورت پارک قیطریه باقی مانده، درختانی کهنسال و جوی های آب و قنات مخصوص به خود داشته و به صورت جنگلی طبیعی بوده است. [ ۳]

قِیطَریِه
تپه ای باستانی و محله ای مسکونی در شمال تهران. در ۱۳۴۸ش به دنبال کشف اتفاقی چند ظرف سفالی مربوط به عصر آهن، هیئت باستان شناسی وزارت فرهنگ و هنر وقت، به سرپرستی سیف الله کامبخش فرد، به کاوش در محل پرداخت و توانست ۳۵۰ گور باستانی عصر آهن میانی در وسعت ۵ هزار متر مربع کشف کند. در گورهای آن عصر اشیایی چون ظروف سفالین، اسلحه و زیورآلات مفرغی در کنار مردگان می نهادند. در این محوطه تاکنون محوطۀ مسکونی و کارگاه های ساکنان آن زمان پیدا نشده است. محلۀ قیطریه در دورۀ ناصری به میرزا علی اصغرخان امین السلطان تعلق داشت و بعد به مالکیت دختر او (همسر صارم الدوله، پسر ظل السلطان) درآمد. در دهۀ ۱۳۷۰ش پارک جنگلی و فرهنگسرای امیرکبیر در آن جا احداث شد. مهمانسرای شرکت نفت، باغ سفارت واتیکان و سفارت سومالی از مکان های مهم محلۀ قیطریه است.