قیاس شبه

لغت نامه دهخدا

قیاس شبه. [ س ِ ش ِب ْه ْ / ش َ ب َه ْ ] ( ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) ( اصطلاح فقه ) هرگاه دو موضوع باشد که از نظر قوانین موضوعه یکی مسکوت الحکم است و دیگر حکمش در قانون ذکر شده و بین آن دو موضوع یک قدر مشترک وجود دارد اگر با علم به اینکه این قدر مشترک علم حکم مذکور در قانون نیست حکم مذکور در قانون را برای موضوع مسکوت الحکم هم ثابت نماییم ، این عمل را اصطلاحاً قیاس شبه نامند. ( فرهنگ حقوقی جعفری لنگرودی ).

فرهنگ فارسی

هر گاه دو موضوع باشد که از نظر قوانین موضوعه یکی مسکوت الحکم است و دیگر حکمش در قانون ذکر نشده است و بین آن دو موضوع یک قدر مشترک وجود دارد اگر با علم به اینکه این قدر مشترک علم حکم مذکور در قانون نیست حکم مذکور در قانون را برای موضوع مسکوت الحکم هم ثابت نماییم این عمل را اصطلاحا قیاس شبه نامند .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] قیاس دارای «فرعِ» قابل مقایسه با چند « اصل » را قیاس شبه می گویند.
قیاس شبه، قیاسی است که فرع آن، برای قیاس شدن با دو یا چند اصل صلاحیت داشته و بین آنها مردد است؛ یعنی به هر اصلی از یک نظر شباهت دارد. در این گونه موارد، مجتهد فرع را به اصلی که شباهت بیشتری به آن دارد، ملحق می سازد؛ برای مثال، شراب گرفته شده از «نی» را هم می توان به خمر قیاس نمود، از این نظر که احیاناً مست کننده نیز هست، و هم می توان به نوشیدنی های مباح دیگر قیاس نمود، چون در طبیعت آن مست کنندگی وجود ندارد.
نکته
یکی از راه های اثبات علت در قیاس، روشی است که از آن به «شبه» تعبیر کرده اند و قیاسی که این گونه صورت می گیرد «قیاس شبه» نامیده می شود.بیشتر فقهای عامه «قیاس شبه» را حجت ندانسته و از آن احتراز می کنند.

پیشنهاد کاربران

بپرس