قضیه رباعیه

[ویکی فقه] قضیه رباعیه، یکی از اصطلاحات علم منطق و عبارت است از قضیه ای که هم رابطه در آن مذکور باشد و هم جهت.
قضیه ای که هم رابطه در آن مذکور باشد و هم جهت را در اصطلاح قضیه رباعیه گویند، مانند این قضیه که «هر مثلث متساوی الاضلاعی ضرورة متساوی الزوایا است». چنین قضیه ای دارای چهار جزء است.
اقسام قضیه حملیه
قضیه حملی به اعتبار رابط بر دو گونه تقسیم شده است؛ تقسیم به زمانی و غیر زمانی، و تقسیم به ثنائی و غیر آن. تقسیم دوم، عبارت است از تقسیم قضیه به لحاظ اجزای ملفوظ آن. قضیه به این لحاظ بر سه قسم است: ثنائی، ثلاثی، رباعی.هر قضیه ای که فقط مشتمل بر «محکومٌ علیه» و «محکومٌ به» (موضوع و محمول) باشد و «رابطه» در آن مذکور نباشد «ثنائیه» خوانده می شود (به اعتبار ذکر دو جزء قضیه، یعنی موضوع و محمول)، و اگر «رابطه» در آن مذکور باشد «ثلاثیه» گفته می شود (به اعتبار ذکر سه جزء قضیه، یعنی موضوع و محمول و رابطه)، و اگر علاوه بر ذکر رابطه، «جهت» هم در آن مذکور باشد آن را «رباعیه» خوانند.«چون جهت و رابطه هردو مذکور بود قضیه رباعی باشد. چه جهت اقتضای زیادت معنی کند بر آن سه معنی (موضوع و محمول و رابطه ) که گفته ایم».
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۳۰.
قضایایی که «وجود مطلق» در آنها محمول باشد چون محتاج رابطه نیستند، «ثنائیه» خواهند بود.
ابن سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ج۱، ص۲۷۸.
...