قاموس الاطباء و ناموس الالباء

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] قاموس الأطباء و ناموس الألبّاء، تألیف مدین بن عبدالرحمن قوصونی مصری، از جمله فرهنگ نامه های قرن یازدهم هجری است. نویسنده که رئیس الاطباء در دارالشفاء مصر بوده، کتاب را به زبان عربی نوشته است.
کتاب در دو جزء با مقدمه دکتر حسنی سبح و سپس مقدمه نویسنده آغاز شده و پس از آن اصطلاحات طب به ترتیب حروف الفبا ارائه شده است.
به اعتقاد دکتر حسنی سبح در این کتاب مطالبی ذکر شده که پیش از آن سابقه نداشته است. کتاب، مشتمل است بر ذکر انواع مفردات از معدن، حیوان و گیاه و آنچه هر فردی به آن نیازمند است، از قبیل شناخت ضبط الفاظ طب که بزرگان لغت به صحیح ترین ضبط و بهترین بیان ارائه کرده اند. همچنین شناخت ماهیت، نوع، طبع، قوت، منافع، ضررها، ذکر اسامی مرکبات و ضبط هر فردی از آنها با توضیح آن، ذکر اعضای بدن انسان و ضبط آنها با ذکر تعریف، تشریح و توضیح هریک با واضح ترین بیان؛ ذکر امراض و ضبط آنها با ذکر تعریف، سبب، علامت و معالجه آن بر حسب وقت و زمان .
حسنی سبح در بخش دیگری از مقدمه اش به ایرادات نسخه جزء دوم کتاب اشاره کرده است. شماری از کلمات این نسخه از کتاب بر اثر رطوبت پاک شده و رنگ شماری نیز تغییر کرده؛ به گونه ای که مشکل می توان آنها را خواند. علاوه بر اینکه کتاب از تصحیف و تحریف نیز به دور نیست .
همچنین ناسخ کتاب ظاهراً غفلت کرده و فصول تاء، ثاء و جیم را از باب طاء کتاب از قلم انداخته است. از مقابله کتاب با قاموس المحیط نیز چنین به دست می آید که شماری از مفردات در برخی ابواب دیگر را هم از قلم انداخته که بیشتر این مفردات از ابواب صاد و عین است .

پیشنهاد کاربران

بپرس