قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور

[ویکی فقه] قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور به حکم عقل به قبح عقاب بر تکلیف خارج از قدرت مکلّف اطلاق می شود.
قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور، قاعده ای عقلی و مبتنی بر پذیرش حسن و قبح عقلی است و مفهوم آن این است که از نظر عقل، تکلیف نمودن عبد از سوی مولا به عملی که به انجام آن قادر نیست و عقاب نمودن وی به خاطر ترک آن، ناپسند است، زیرا قادر و مختار بودن مکلف از شرایط تکلیف است.
نظر شهید صدر
شهید «صدر» ضمن اذعان به محال بودن تکلیف به غیر مقدور، دو معنا برای آن ارائه نموده است:۱. محال است مولا بنده اش را به دلیل کاری که در ارتکاب آن مختار نیست، مؤاخذه و عقاب نماید؛۲. صدور چنین تکلیفی از مولا محال است، حتی اگر بر آن مؤاخذه مترتب نشود، زیرا ذات تکلیف، مشروط به قدرت است.