قاعده احیای موات

[ویکی فقه] مفاد اجمالی این قاعده این است که هر کس زمین مرده ای را آباد کند، مالک آن می گردد.
این مطلب در فقه تحت عنوان یک قاعده به این شکل آمده است: «من احیی ارضا میتة فهی له».
مستندات قاعده
این قاعده مستند به احادیث زیر است:۱. قال رسول الله: «من احیی ارضا مواتا فهو له»؛ یعنی هر کس زمین مرده ای را آباد کند، مال او خواهد بود. این جمله به تعبیرهای گوناگون در کتب حدیث عامه و خاصه آمده و بعضی آن را به این صورت نقل کرده اند: «من احیی ارضا میتة فهی له». از طرق عامه، ترمذی آن را به همین صورت نقل کرده است. احمد بن حنبل و نسایی روایت فوق را به این شکل آورده اند: «من احیی ارضا میتة فله فیها اجر»؛ یعنی هر کس زمین مرده ای را آباد کند خداوند به او پاداش خواهد داد. شافعی به استناد این حدیث، احیای اراضی را مستحب دانسته است.۲. قال رسول الله: «من غرس شجرا او حفر وادیا بدیا لم یسبقه الیه احد او احیی ارضا میتة فهی له، قضاء من الله و رسوله»؛ یعنی هر کس درختی بکارد در جایی که کسی بر وی در آن مکان پیشی نگرفته یا زمین مرده ای را آباد کند، مال او خواهد بود. این حکم خدا و رسول او است.۳. «ایما قوم احیوا شیئا من الارض و عمروها فهم احق بها و هی لهم»؛ یعنی هر قومی قطعه ای از زمین را آباد کنند، مال آنان خواهد بود.
بررسی مفردات
...