قاعده احترازیت قیود

[ویکی فقه] قاعده احترازیت قیود، دلالت قید بر تحدید موضوع حکم است.
قاعده احترازیت قیود، از قواعد عقلایی بوده و به این معنا است که عقلا برای بیان مقصود خود و تفهیم آن به مخاطب، در سخنان خود قیدهایی می آورند تا آن چه را قصد کرده اند، از آن چه که مقصود آنها نبوده است مشخص گردد؛ به این صورت که اول مقصود خود را به صورت کلی و مطلق ذکر می نمایند، سپس آن را به قید یا قیودی مقید می کنند تا مراد جدی خود را بیان نموده و آن چه را که به طور جدی قصد نکرده اند، خارج سازند.
← مثال
قید احترازی، قیدی است که در ثبوت حکم بر موضوع مدخلیت دارد؛ یعنی هر گاه این قید وجود داشته باشد، حکم بر موضوع مترتب می شود؛ اما بر انتفای حکم هنگام انتفای قید دلالت نمی کند، مانند: «اکرم العالم العادل» که ثبوت حکم اکرام عادل، بر وجود صفت عدالت در او متوقف است، امّا بر انتفای اکرام هنگام انتفای عدالت او دلالت نمی کند؛ به خلاف مفهومی که بر ثبوت حکم هنگام ثبوت قید و انتفای حکم در زمان انتفای قید دلالت دارد؛ به بیان دیگر، تفاوت مفهوم با قاعده احترازیت قیود در این است که مفهوم مخالف، رفع طبیعی یا نوع حکم را هنگام انتفای قید اقتضا می کند، ولی این قاعده، مقتضی انتفای شخص حکم هنگام انتفای قید می باشد.