[ویکی نور] رسالة فی قاعدة لاضرر تألیف امام خمینى این رساله به همراه چهار رساله دیگر در مجموعه ای به نام الرسائل (امام خمینی) به چاپ رسیده است.
امام خمینى - قدس سره - در ابتداى این کتاب این طور مى فرماید: «هنگامى که در انتهاى دورۀ درس خارج اصول به قاعدۀ لا ضرر رسیدم، که این قاعدۀ را آخوند خراسانى صاحب کفایة الأصول استطردا و به تبعیت از شیخ اعظم انصارى مطرح نموده بود، علاقمند شدم یک کتاب مستقل در مباحث قاعدۀ لا ضرر، غیر از تعلیقه و حاشیه ام بر کفایة الأصول بنویسم، زیرا مباحث آن طولانى بود و مباحث مورد نیاز را از طریق حاشیه نمى توان استیفا کرد. و آن را بر اساس مقدمه و فصلها و تنبیهاتى مرتب کردم».
مقدمه شامل روایات و احادیث مربوط به قاعده است. سپس 9 فصل و 4 تنبیه مطرح مى شود.
مباحث مطرح شده در فصول عبارتند از: روایات و قضایایى که در آنها قاعدۀ لا ضرر بیان شده، بحث در مورد کلمات «فی الإسلام» و «على المؤمن»، که در همۀ روایات نیامده است، فرق بین ضرر و ضرار، معنى مفردات حدیث، معنى ترکیب این مفردات در جمله، احتمالات موجود در کلام شیخ اعظم، نظریات شیخ الشریعة اصفهانى در کتاب لا ضرر ایشان و نهایتا نظر امام خمینى در مورد قاعدۀ لا ضرر.
مباحث مطرح شده در تنبیهات چهارگانه عبارتند از:
توجیه کندن درخت که با قواعد اولیۀ فقهى سازگار نیست، اینکه حکومت دلیل نفى ضرر فقط بر دلیل قاعدۀ سلطنت است و بر معاملات غبنى و وضوئى که موجب ضرر است، حکومت ندارد، حدیث نفى ضرر فقط ضررى را که نسبت به خود فرد مى باشد، نفى مى کند؛ امّا ضرر نسبت به دیگران تحت مفاد حدیث نیست، و آخرین تنبیه این که بنا به حدیث رفع، اگر لازمۀ تصرف فردى در ملکش ضرر بر دیگرى باشد، ترک تصرف واجب نیست.
امام خمینى - قدس سره - در ابتداى این کتاب این طور مى فرماید: «هنگامى که در انتهاى دورۀ درس خارج اصول به قاعدۀ لا ضرر رسیدم، که این قاعدۀ را آخوند خراسانى صاحب کفایة الأصول استطردا و به تبعیت از شیخ اعظم انصارى مطرح نموده بود، علاقمند شدم یک کتاب مستقل در مباحث قاعدۀ لا ضرر، غیر از تعلیقه و حاشیه ام بر کفایة الأصول بنویسم، زیرا مباحث آن طولانى بود و مباحث مورد نیاز را از طریق حاشیه نمى توان استیفا کرد. و آن را بر اساس مقدمه و فصلها و تنبیهاتى مرتب کردم».
مقدمه شامل روایات و احادیث مربوط به قاعده است. سپس 9 فصل و 4 تنبیه مطرح مى شود.
مباحث مطرح شده در فصول عبارتند از: روایات و قضایایى که در آنها قاعدۀ لا ضرر بیان شده، بحث در مورد کلمات «فی الإسلام» و «على المؤمن»، که در همۀ روایات نیامده است، فرق بین ضرر و ضرار، معنى مفردات حدیث، معنى ترکیب این مفردات در جمله، احتمالات موجود در کلام شیخ اعظم، نظریات شیخ الشریعة اصفهانى در کتاب لا ضرر ایشان و نهایتا نظر امام خمینى در مورد قاعدۀ لا ضرر.
مباحث مطرح شده در تنبیهات چهارگانه عبارتند از:
توجیه کندن درخت که با قواعد اولیۀ فقهى سازگار نیست، اینکه حکومت دلیل نفى ضرر فقط بر دلیل قاعدۀ سلطنت است و بر معاملات غبنى و وضوئى که موجب ضرر است، حکومت ندارد، حدیث نفى ضرر فقط ضررى را که نسبت به خود فرد مى باشد، نفى مى کند؛ امّا ضرر نسبت به دیگران تحت مفاد حدیث نیست، و آخرین تنبیه این که بنا به حدیث رفع، اگر لازمۀ تصرف فردى در ملکش ضرر بر دیگرى باشد، ترک تصرف واجب نیست.
wikinoor: فی_قاعدة_لاضرر