فولاد آلیاژی. فولاد آلیاژی ( به انگلیسی: Alloy steel ) فولادی است که با عنصرهای گوناگون به صورت آلیاژ درآمده است برای بهبود ویژگی های مکانیکی فولاد می توان از ۱٫۰ تا ۵۰٪ از وزن آن را آلیاژ کرد. آلیاژهای فولاد دو دسته اند: فولاد کم آلیاژ و فولاد پُرآلیاژ. تفاوت میان این دو، می توان گفت، قراردادی است: اسمیت و هاشمی تفاوت این دو را در ۴٫۰٪ دانسته اند در حالی که گروه دگرمو آن را در ۸٫۰٪ می دانند. [ ۱] [ ۲] در حالت کلی وقتی صحبت از «آلیاژ فولاد» می شود منظور فولاد کم آلیاژ است.
خود فولاد در واقع نوعی آلیاژ است. اما تمام گونه های فولاد را آلیاژ نمی خوانند. ساده ترین نوع فولاد که تقریباً می توان گفت آهن است ( نزدیک به ۹۹٪ ) خود با عنصر کربن آلیاژ شده است ( بسته به نوع فولاد از ۰٫۱٪ تا ۱٪ ) . بنابراین منظور از آلیاژ فولاد، ترکیبی از فولاد، کربن و دیگر عنصرها است. عنصرهایی که بیشتر برای این هدف کاربرد دارند، عبارتند از: منگنز ( پرکاربردترین ) ، نیکل، کروم، مولیبدن، وانادیم، سیلیسیم و بور. و عنصرهای کم کاربردتر عبارتند از: آلومینیم، کبالت، مس، سریم، نیوبیم، تیتانیم، تنگستن، قلع، روی، سرب و زیرکونیم.
از ترکیب عنصرهای بالا با فولاد و آلیاژسازی، برخی ویژگی های فولاد کربن مانند مقاومت، سختی، چقرمگی، سایش، سخت شدگی و سختی در دمای بالا به گونهٔ درخور توجهی بهبود می یابد. برای دستیابی به بعضی از این ویژگی ها باید عملیات حرارتی روی فلز انجام شود.
ویژگی های یادشده در بالا در کاربردهای ویژه ای چون پرّه های توربین، موتور جت، فضاپیماها و رآکتورهای هسته ای بسیار مورد نیاز است. به دلیل ویژگی های فرومغناطیس آهن، بعضی آلیاژهای فولاد و پاسخی که این آلیاژها در محیط مغناطیسی می دهند، اهمیت ویژه ای پیدا می کند. در موتورهای الکتریکی و ترانسفورماتورها نیز چنین است.
از فولاد کم آلیاژ بیشتر برای دستیابی به توان سخت شدگی استفاده می شود. چون با رسیدن به این ویژگی دیگر ویژگی های مکانیکی هم بهبود می یابند. همچنین آن ها برای مقاومت در برابر خوردگی در شرایط خشن هم کاربرد دارند. [ ۳]
اگر درجهٔ کربن فولاد کم آلیاژ متوسط یا بالا باشد، فرایند جوش در آن ها دشوار می شود. با کاهش کربن و قرار دادن آن در بازهٔ ۰٫۱۰٪ تا ۰٫۳۰٪ و همچنین کاهش دیگر عنصرهای آلیاژی توان جوش پذیری و شکل پذیری فولاد را افزایش می دهیم. چنین فولادی در ردهٔ فولاد کم آلیاژ پراستحکام قرار می گیرد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفخود فولاد در واقع نوعی آلیاژ است. اما تمام گونه های فولاد را آلیاژ نمی خوانند. ساده ترین نوع فولاد که تقریباً می توان گفت آهن است ( نزدیک به ۹۹٪ ) خود با عنصر کربن آلیاژ شده است ( بسته به نوع فولاد از ۰٫۱٪ تا ۱٪ ) . بنابراین منظور از آلیاژ فولاد، ترکیبی از فولاد، کربن و دیگر عنصرها است. عنصرهایی که بیشتر برای این هدف کاربرد دارند، عبارتند از: منگنز ( پرکاربردترین ) ، نیکل، کروم، مولیبدن، وانادیم، سیلیسیم و بور. و عنصرهای کم کاربردتر عبارتند از: آلومینیم، کبالت، مس، سریم، نیوبیم، تیتانیم، تنگستن، قلع، روی، سرب و زیرکونیم.
از ترکیب عنصرهای بالا با فولاد و آلیاژسازی، برخی ویژگی های فولاد کربن مانند مقاومت، سختی، چقرمگی، سایش، سخت شدگی و سختی در دمای بالا به گونهٔ درخور توجهی بهبود می یابد. برای دستیابی به بعضی از این ویژگی ها باید عملیات حرارتی روی فلز انجام شود.
ویژگی های یادشده در بالا در کاربردهای ویژه ای چون پرّه های توربین، موتور جت، فضاپیماها و رآکتورهای هسته ای بسیار مورد نیاز است. به دلیل ویژگی های فرومغناطیس آهن، بعضی آلیاژهای فولاد و پاسخی که این آلیاژها در محیط مغناطیسی می دهند، اهمیت ویژه ای پیدا می کند. در موتورهای الکتریکی و ترانسفورماتورها نیز چنین است.
از فولاد کم آلیاژ بیشتر برای دستیابی به توان سخت شدگی استفاده می شود. چون با رسیدن به این ویژگی دیگر ویژگی های مکانیکی هم بهبود می یابند. همچنین آن ها برای مقاومت در برابر خوردگی در شرایط خشن هم کاربرد دارند. [ ۳]
اگر درجهٔ کربن فولاد کم آلیاژ متوسط یا بالا باشد، فرایند جوش در آن ها دشوار می شود. با کاهش کربن و قرار دادن آن در بازهٔ ۰٫۱۰٪ تا ۰٫۳۰٪ و همچنین کاهش دیگر عنصرهای آلیاژی توان جوش پذیری و شکل پذیری فولاد را افزایش می دهیم. چنین فولادی در ردهٔ فولاد کم آلیاژ پراستحکام قرار می گیرد.
wiki: فولاد آلیاژی