فناری محمد بن حمزه

[ویکی نور] محمدبن حمزه فناری، معروف به «فناری»، «ابن الفناری»، «علامه فناری» و لقبش «شمس الدین»، اهل روم و حنفی مذهب است. پدرش حمزة بن محمدبن محمد، از علمای بزرگ عثمانی در قرن نهم هجری است. در تمام علوم متداول آن زمان از جمله معانی و بیان، هیئت و قرائات، بی نظیر و در رشته تخصصی اش (احاطه به تمام علوم عقلی، نقلی و عربی) رئیس علمی بود.
وی در بیروت، بروسه و قسطنطیه، منصب قضاوت داشت و در امور دولتی،غالبا مشاور بود. در امور شرعیه بسیار اهتمام داشت تا جائی که در یک قضیه ای، شهادت پادشاه وقت را که ناحق بود، رد کرد. وی در زمان سلطان بایزیدخان (791-804ق) و چلبی سلطان محمدخان (816-824ق) زندگی می کرد و بسیار مورد احترام در نزد این سلاطین و سایر پادشاهان در تمام دوران زندگیش بود. او به منصب «شیخ الاسلامی» مفتخر است. به نقل عده ای، او اولین کسی است که به این مرتبه (شیخ الاسلام) نائل شده است. غیر از اساتید بزرگی که نامشان در تاریخ نیست، 2 نفر از اساتید او، علاءالدین اسود (شارح مغنی) و جمال الدین آقسرایی است.
فناری، پسری داشت بنام محمد شاه که او از بزرگان حنفیه و در زمان خودش بی نظیر بود. وی در سال های آخر عمرش نابینا و در سن 84 سالگی از دنیا رفت.
مفتاح الغیب و شرحه مصباح الانس / نوع اثر: کتاب / نقش: شارح
ترجمه مصباح الانس، یا، پیوند استدلال و شهود در کشف اسرار وجود صدرالدین قونوی / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده
ترجمه و شرح مصباح الانس(ناییجی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده