فقه هجرت

[ویکی فقه] هجرت از موضوعات حساس، مهم و جدّی زندگی بشر کنونی است.
این پدیده اگر چه در قدیم نیز عاملی مهم در رقم زدن به تحولات در دو ساحت زندگی فردی و اجتماعی بوده است، ولی امروزه دامنه ای فراخ تر، جایگاهی تأثیرگذارتر و نقشی سرنوشت سازتر در زندگی بشر به خود اختصاص داده است. از این رو، فقیهان نباید از کنار این موضوع حساس و سرنوشت ساز بی تفاوت بگذرند و یا بدون شناسایی دقیق ابعاد، عناصر و بازتاب های اجتماعی آن به ارائه احکام آن بپردازند، به ویژه آن که مهاجرت در شرایط جدید اجتماعی تطورات مهمی را تجربه کرده است؛تطوراتی از قبیل بروز و ظهور آن در انواع متعددی همچون: مهاجرت تجاری، مهاجرت تخصصی و مهارتی، مهاجرت انسانی، مهاجرت به شهر، مهاجرت خویشاوندی و… و نیز از قبیل برخوردار شدن مهاجرت از بازتاب های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در سطح داخلی و بین المللی و همچنین گره خوردن مقولات مهمی همچون فرار مغزها و یا مسأله اقلیت های مسلمان به آن.البته باید اذعان کرد به رغم این تطورات همیشه روح واحدی در همه دوره های بشری در کالبد مهاجرت وجود نداشته است.
مسائل بحث
این نوشتار صرفاً در پی آن است تا دو قاعده فقهی مهم ناظر بر هجرت را مورد بررسی قرار دهد. با این بررسی، انعطاف و قابلیت فقه در قبال مقوله مهاجرت و در عین حال هدفمند بودن آن آشکار می گردد. باشد که گامی اولیه ـ اگر چه مهم ـ در زمینه فقه مهاجرت برداشته شود.این دو، قاعده (وجوب هجرت) و قاعده (حرمت تعرّب بعد از هجرت ) هستند.این نوشتار در خلال محورهای ذیل به بررسی ابعاد بحث درباره این دو قاعده می پردازد:ـ قاعده (وجوب هجرت)، دلیل و مدلول آن.ـ قاعده (حرمت تعرّب بعد از هجرت)، دلیل و مدلول آن.ـ مروری بر پاره ای از نتایج بحث.
قاعده وجوب هجرت
...