فطل

[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
طلل (۱ بار)
ف (۲۹۹۹ بار)

«طَلٌّ» به معنای باران دانه ریز است، که گاه، به صورت غبار به روی گیاهان می ریزد، و گاه، به شبنم نیز گفته می شود.
به فتح (ط) باران خفیف. به قولی خفیف‏ترین باران. به قولی شبنم و به قولی بالاتر از شبنم و پائین‏تر از باران (اقرب الموارد) راغب آن را اضعف المطر و طبرسی مطر صغار گفته است. مقابل آن وابل است به معنی باران شدید . مانند باغی که در مکان بلندی است، به‏آن باران تند رسیده و میوه خود را چند مقابل داده و اگر باران تند نرسیده پس باران خفیف رسیده باز میوه داده است. آیه در بیان نتیجه انفاق در راه خداست که حتماً نتیجه خواهد داد کم باشد یا زیاد. این کلمه در کلام اللّه مجید فقط یکبار آمده است.

[ویکی فقه] فطل (منطق). فصل، از اصطلاحات منطق و فلسفه و از کلیات خمس است.
به گفته فرفوریوس فصل هم به سه معنی به کار می رود: ۱) به معنای عام ، که صرفاً به مطلق تفاوت و امتیاز گفته می شود؛ آنگاه که چیزی با خود یا با چیزی دیگر، به سبب گونه ای غیریت ، تفاوت داشته باشد، مثل تفاوت سقراط با افلاطون .۲) به معنای خاص ، که امتیاز به واسطه عرض لازم است . به این معنی ، فصل همان عرض غیرمفارق است . از قبیل داشتن چشم آبی یا بینی کوتاه .۳) به معنای اخص ، که به اختلاف نوعی یک شی ء با شی ء دیگر گفته می شود.
← فصل به معنای عام و خاص و اخص
۱. ↑ فرفوریوس ، ایساغوجی ، ج۱، ص ۱۰۷۲ـ۱۰۸۲، در ارسطو، منطق ارسطو، چاپ عبدالرحمان بدوی ، بیروت ۱۹۸۰. ۲. ↑ فرفوریوس ، ایساغوجی ، ج۱، ص ۷۶ـ۸۲، در ارسطو، منطق ارسطو، ترجمه فارسی و مقدمه و توضیحات محمد خوانساری ، تهران ۱۳۸۳. ۳. ↑ ارسطو، منطق ارسطو، ج ۲، ص ۶۵۱، چاپ عبدالرحمان بدوی، بیروت ۱۹۸۰. ۴. ↑ فرفوریوس ، ایساغوجی ، ج۱، ص ۱۰۸۴، در ارسطو، منطق ارسطو، چاپ عبدالرحمان بدوی ، بیروت ۱۹۸۰. ۵. ↑ فرفوریوس ، ایساغوجی ، ج۱، ص ۸۲، در ارسطو، منطق ارسطو، ترجمه فارسی و مقدمه و توضیحات محمد خوانساری ، تهران ۱۳۸۳. ۶. ↑ ابن مقفع ، المنطق، ج۱، ص ۴، چاپ محمدتقی دانش پژوه ، تهران ۱۳۵۷. ۷. ↑ یعقوب بن اسحاق کندی ، رسائل الکندی الفلسفیه، ج ۱، ص ۱۲۹، چاپ محمد عبدالهادی ابوریده ، قاهره ۱۳۶۹ـ۱۳۷۲/ ۱۹۵۰ـ۱۹۵۳. ۸. ↑ محمدبن محمد فارابی ، المنطقیات للفارابی ، ج ۱، ص ۳۰ـ۳۱، چاپ محمدتقی دانش پژوه ، قم ۱۴۱۰. ۹. ↑ محمدبن محمد فارابی ، المنطقیات للفارابی ، ج ۱، ص ۱۶، چاپ محمدتقی دانش پژوه ، قم ۱۴۱۰. ۱۰. ↑ محمدبن محمد فارابی ، المنطقیات للفارابی ، ج ۱، ص ۲۹ـ۳۰، چاپ محمدتقی دانش پژوه ، قم ۱۴۱۰. ۱۱. ↑ ابن سینا، الشفاء، ج ۱، فن ۱، ص ۴۷، المنطق ، المدخل، چاپ ابراهیم مدکور و دیگران ، قاهره ۱۳۷۱. ۱۲. ↑ ابن سینا، الشفاء، ج ۱، فن ۱، ص ۴۶، المنطق ، المدخل، چاپ ابراهیم مدکور و دیگران ، قاهره ۱۳۷۱. ۱۳. ↑ فرفوریوس ، ایساغوجی ، ج۱، ص ۱۰۸۴، در ارسطو، منطق ارسطو، چاپ عبدالرحمان بدوی ، بیروت ۱۹۸۰. ۱۴. ↑ فرفوریوس ، ایساغوجی ، ج۱، ص ۸۲، در ارسطو، منطق ارسطو، ترجمه فارسی و مقدمه و توضیحات محمد خوانساری ، تهران ۱۳۸۳. ۱۵. ↑ ابن سینا، الشفاء، ج ۳، فن ۶، ص ۹۸، المنطق ، الجدل ، چاپ ابراهیم مدکور و احمد فؤاد أهوانی ، قاهره ۱۳۸۵/۱۹۶۵، چاپ افست قم ۱۴۰۴. ۱۶. ↑ ابن سینا، الشفاء، ج ۳، فن ۶، ص ۲۴۲، المنطق ، الجدل ، چاپ ابراهیم مدکور و احمد فؤاد أهوانی ، قاهره ۱۳۸۵/۱۹۶۵، چاپ افست قم ۱۴۰۴. ۱۷. ↑ محمدبن محمد غزالی ، معیار العلم فی المنطق ، ج۱، ص ۷۳، چاپ احمد شمس الدین ، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰. ۱۸. ↑ محمدبن محمد غزالی ، معیار العلم فی المنطق ، ج۱، ص ۷۷، چاپ احمد شمس الدین ، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰. ۱۹. ↑ ابن سهلان ساوی ، البصائر النصیریه فی علم المنطق ، ج۱، ص ۴۲ـ۴۴، بهامشه تعلیقات و شرح محمد عبده ، چاپ رفیق العجم ، بیروت ۱۹۹۳. ۲۰. ↑ محمدبن محمد نصیرالدین طوسی ، اساس الاقتباس ، ج۱، ص ۳۲ـ۳۵، در عبداللّه انوار، تعلیقه بر اساس الاقتباس خواجه نصیر طوسی ، تهران ۱۳۷۵ . ۲۱. ↑ علی بن عمر کاتبی قزوینی ، الرساله الشمسیه، ج۱، ص ۴۹، ضمن تحریر القواعد المنطقیه، تألیف محمدبن محمد قطب الدین رازی ، قاهره چاپ افست قم ۱۳۶۳ . ۲۲. ↑ علی بن عمر کاتبی قزوینی ، الرساله الشمسیه، ج۱، ص۵۴، ضمن تحریر القواعد المنطقیه، تألیف محمدبن محمد قطب الدین رازی ، قاهره چاپ افست قم ۱۳۶۳ . ۲۳. ↑ حسن بن یوسف علامه حلّی ، الجوهر النضید: شرح منطق التجرید، ج۱، ص۳۹ـ۴۲، چاپ محسن بیدارفر، قم ۱۳۸۴ . ۲۴. ↑ حسن بن یوسف علامه حلّی ، الجوهر النضید: شرح منطق التجرید، ج۱، ص۴۶، چاپ محسن بیدارفر، قم ۱۳۸۴ . ۲۵. ↑ محمدبن محمد قطب الدین رازی ، لوامع الاسرار فی شرح مطالع الانوار، ج۱، ص ۵۱، چاپ سنگی تهران ۱۲۹۳. ۲۶. ↑ محمدرضا مظفر، المنطق ، ج ۱، ص ۸۵ ـ۸۷، نجف ۱۳۸۸/۱۹۶۸، چاپ افست قم ۱۳۷۰ .
منبع
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله « جنس و فصل »، شماره۵۰۸۸.
...