پشوتن همی رفت پیش سپاه
بریده فش و یال اسب سیاه.
فردوسی.
گرفتش فش و یال اسب سیاه ز خون لعل شد خاک آوردگاه.
فردوسی.
همی تیغ، سهراب را برکشیدفش و دم اسبش ز نیمه برید.
فردوسی.
از خوی مردان شهاب روی بشوید بخون وز فش اسبان نبات جعد نهد بر عذار.
خاقانی.
- گیسوفش ؛ اسبی که فش و یال او چون گیسو زیبا باشد : سیه چشم و گیسوفش و و مشک دُم
پری پوی و آهوتگ و گورسم.
اسدی.
|| گام آهنین بود که بر طبق زنند. ( حاشیه فرهنگ اسدی نخجوانی ). || بند. بش. آهن جامه. ( یادداشت مؤلف ) : روان کوشکی یکسر از عود خام
بزرین فش بند و زرین قوام.
اسدی.
|| آنچه از سر دستار به مقدار یک وجب به طریق طره و علاقه گذارند. ( برهان ). جهانگیری در یک بیت فردوسی «پرستارفش » را «بدستارفش » خوانده و این معنی را استنباطکرده است. رجوع به معنی فش ( پساوند ) شود. || صدا و آواز گشودن بند جامه و زیرجامه و ازار. ( برهان ). این معنی را جهانگیری از این قطعه منسوب به سعدی استنباط کرده است : بررسیدم از حکیمی هوشمند
کاندرین عالم بگو آواز چند
گفت در عالم بسی آوازهاست
زآن چهار است ای برادر سودمند:
قلقل قرابه و چپچاپ بوس
جزبز قلیه ، فش شلواربند.
رجوع به فشافاش ، فشافش ، فش فش و خش خش شود. || پیرامون دهان را نیز گفته اند عموماً و پیرامون و اطراف دهان اسب را خصوصاً. ( برهان ).
فش. [ ف َ] ( پسوند ) بصورت پسوند تشبیه در آخر کلمات می آید:
- ارمنی فش ؛ کافر. بی دین. نامسلمان :
به دست یکی بدکنش بنده ای
پلید ارمنی فش پرستنده ای.
فردوسی.
- اژدهافش ؛ دلیر. قوی. زورمند. مانند اژدها : برآمد بر این روزگاری دراز
که شد اژدهافش بتنگی فراز.
فردوسی.
- || با شکوه و هیبت. هراس انگیز : سپهبدبه خفتان و رومی کلاه
ز برش اژدهافش درفش سیاه.
اسدی.
- بنده فش ؛ بنده مانند. چون غلامی زرخرید. پرستارفش :باستاد در پیش وی بنده فش
سرافکنده و دست کرده بکش.
فردوسی.
بیشتر بخوانید ...
