فریت

فریت (آهن ربا). آهنرباهای فریت ( به انگلیسی Ferrite Magnets ) ، سرامیکهایی هستند که از ترکیب اکسید آهن و فلزهای دو ظرفیتی مانند باریم، استرانسیم، سرب، نیکل، کبالت و … ساخته می شوند. فریت ها جزء مواد فری مغناطیسی هستند. آن ها سخت و شکننده اند و رنگشان خاکستری یا سیاه است. آهنربای طبیعی یا همان مگنتیت با فرمول F e 3 O 4 ، نمونه ای از یک آهنربای فریت است که از قرن ها پیش برای ساخت قطب نما به کار می رفته است.
فریت ها آهنرباهای چندان قوی ای نیستند اما به دلیل های مختلف از جمله قیمت ارزانشان، کاربردهای وسیعی در صنایع گوناگون دارند.
فرمول کلی فریت ها را می توان به صورت M ( F e x O y ) نوشت که در آن M یک فلز دو ظرفیتی مانند نیکل، منگنز، مس، باریم، ایتریم و … است. از نظر ساختار ماده، فریت ها جز مواد چندبلوری هستند. به این معنی که از تعداد زیادی بلورهای ریز با جهت گیری های مختلف تشکیل شده اند. از لحاظ ساختار بلوری فریت ها انواع مختلفی دارند مانند فریت های اسپینل، گارنت، پروسکایت و هگزاگونال ( شش وجهی ) . برای ساخت آهنرباها از سه خانوادهٔ اصلی فریت ها استفاده می شود که عبارتند از: فریت های هگزاگونال، فریت های اسپینل و فریت های گارنت.
فرمول کلی آن ها به صورت M ( F e 12 O 19 ) است که در آن M معمولاً باریم، استرانسیم یا سرب است. ساختار بلوری آن ها به صورت منشور شش وجهی یا هگزاگونال با یک محور عمودی است. مغناطیس ماده در راستای این محور عمودی آسان تر از سایر محورها انجام می شود. به همین دلیل این فریت ها از لحاظ مغناطیسی جزء مواد مغناطیسی سخت محسوب می شوند. یعنی اندازه یا جهت میدان مغناطیسی آن ها به راحتی تغییر نمی کند و از این رو برای ساخت آهنرباهای دائمی مناسب اند. این خانواده را «هگزافریت» نیز می نامند. هگزافریت ها مواد اصلی ساخت آهنرباهای فریت دائمی هستند. «باریم هگزافریت» ( B a F e 12 O 19 ) با نام تجاری «فروکسدور» ( Ferroxdure ) نمونه ای از هگزافریت ها است.
فرمول کلی آن ها به صورت M ( F e 2 O 4 ) است که در آن M یکی از فلزهای منگنز، نیکل، کبالت، روی، مس یا منیزیم است. ساختار بلوری آن ها همریخت بلور کانی اسپینل ( M g A l 2 O 4 ) و مکعبی شکل است. جهت گیری بلوری تأثیری در مگنیشن ماده ندارد و به همین دلیل جزء مواد مغناطیسی نرم محسوب می شوند. یعنی اندازه یا جهت میدان مغناطیسی آن ها به آسانی تغییر می کند. از این رو برای ساخت آهنرباهای موقت مناسب اند. «نیکل فریت» ( N i F e 2 O 4 ) و «منگنز فریت» ( M g F e 2 O 4 ) نمونه هایی از فریت های اسپینل هستند.

فِرّیْت (ferrite)
ماده ای سرامیکی و فرومغناطیسی. فریت ها اکسیدهای آهناند که به آن ها مقدار اندکی اکسیدهای فلزات واسطه، ازجمله اکسیدهای کبالت و نیکل، اضافه شده است. این مواد در هستۀ مبدل ها و آنتن های رادیویی کاربرد دارند و در گذشته، در حافظه های رایانه ای استفاده می شدند.