فروردگان

لغت نامه دهخدا

فروردگان. [ ف َرْ وَ دَ ] ( اِ مرکب ) ( از: فرورد + گان پسوند نسبت ) در پهلوی فرورتیکان . فروردگان به دو جشن اطلاق شده است : یکی جشنی است که در پنج روز آخرسال ( یا ده روز با احتساب پنج روز اضافی ) به یاد فروردها یا فروهران ، درگذشتگان برپا میکردند و آن را به همین مناسبت فروردگان یا فروردیان میگفتند و پارسیان هند مقتاد گویند. آخرین بار هنگام جشن مزبور را در پایان اسفندارمذماه قرار دادند. بیرونی در آثار الباقیه ص 238 گوید: مردم خوارزم «در پنج روز آخر اسبندارمجی ( اسپندارمذ ) و پنج روز لاحق که از پی آنها آیند مانند مردم فارس در ایام فروردجان عمل کنند از نهادن غذاها در دخمه ها برای روانهای اموات ». و فروردگان حقیقی همین است. دوم ، روز فروردین از ماه فروردین ( نوزدهم این ماه ) که طبق قاعده کلیه ( تطبیق نام روز با نام ماه ) جشنی میگرفتند. بیرونی در آثار الباقیه ص 219 گوید: «روز نوزدهم ( از ماه فروردین ) و آن فروردین روز است و موسوم است به فرودگان بمناسبت موافقت اسم آن و اسم ماهی که روز مزبور در آن واقع شده و این برای ایرانیان در هر ماهی صورت پذیرد. در این جشن پارسیان در دخمه ها چوب صندل بخور میدهند و موبدان با نذور میوه و گل مراسم آفرینگان بجای می آورند. این جشن شبیه عید توسن نزد عیسویان کاتولیک است که در اول ماه نوامبر عید اموات شمرده می شود. ( از حاشیه برهان چ معین از خرده اوستا تألیف پورداود صص 209-210 ).خمسه مسترقه را گویند، یعنی پنج روز آخر سال و این پنج روز را فارسیان بغایت معتبر دارند و جامه های نفیس پوشند و جشن سازند و عطریات بسیار بکار برند و تنعمات کنند و میوه های لطیف خورند و به آتش خانه ها روندو گاهنبار همسپیتمیدیم را به عمل آورند، یعنی دعاها و بخوراتی که در روز اول خمسه مسترقه باید خواند و باید کرد در این پنج روزبکنند و خوانند و معرب آن فروردجان است. ( برهان ).

فرهنگ فارسی

( اسم ) پنج روز آخر سال خمسه مسترقه.

فرهنگ معین

(فَ وَ رْ دْ ) (اِمر. ) = فروردیان : جشنی بوده که ایرانیان به مدت ده شب و روز یعنی پنج روز آخر سال ، پنج روزِ پنجة دزدیده یا خمسة مستسرقه به یاد فروهر در گذشتگان برپا می کردند.

فرهنگ عمید

۱. جشنی که در قدیم ایرانیان در پنج روز آخر سال یا پنج روز اول سال برپا می کردند.
۲. جشنی که روز نوزدهم فروردین یا فروردین روز می گرفته اند: نه نوری ببیند و نه مهرگان / نه جشن و نه رامش نه فروردگان (زراتشت بهرام: مجمع الفرس: فروردگان ).

پیشنهاد کاربران

جشن فروردگان یا جشن هَمَسپَثمَئِدَیَه ( Hamaspathmaêdayah ) یا همسپتمدم نام جشنی بوده که به مدت ده روز، در روزهای پایان سال برگزار می شده است. این جشن در دوران باستان، جشن فروهرها یا روان درگذشته بود. زرتشتیان طبق اصول مذهبی خود معتقدند که در این ایام ارواح نیاکانشان از آسمان فرود آمده و به بازماندگان خود سرکشی نموده و برای آنان از درگاه خدا درخواست سرور و شادمانی و نیک بختی و تندرستی می نمایند.
...
[مشاهده متن کامل]

نام این جشن را پارسیان هند موکتاد و زرتشتیان ایران فروردگان می گویند ( ( هردوت ( مورخ یونانی ) اما نام این جشن را به گونه تی کتا آورده است ) ) ولی هردو دسته این جشن را از روز ۲۹ اسفند در روزهای پنجگانه کبیسه که به نام «پنجه دزدیده» معروف است جشن می گیرند. سال در ایران باستان به دوازده ماه سی روزه و پنج روز که پنجه دزدیده یا اندرگاه نامیده می شد، تقسیم می گردید.
این روزها را پارسیان هند و زرتشتیان ایران به منظور گرامیداشت فرورهای پاکان و ارواح مقدس نیاکان و گذشتگان خویش جشن مفصلی گرفته و با تشریفات خاص مذهبی این رسم را برگزار می نمایند. برپایه مندرجات کتاب بندهش در این روزها تمام ارواح گذشتگان به خانه های خود بازگشت نموده و در میان خویشاوندان و فرزندان و بازماندگان خود به سر می برند.
ایرانیان پیشین بر این باور بودند که بایستی در این روزها پذیرایی شایانی از ارواح نیاکان خود بنمایند. زرتشتیان کنونی نیز مانند پدران و مادران و نیاکان خود این روزها را به نام فروردگان ) یا پروردگان جشن می گیرند و خانه را آب و جاروب کرده و همه نوع گل - سبزی و ظرفی آب تمیز و مجمری آتش که پیوسته با عود و عنبر و صندل می سوزد حاضر می نمایند و به خواندن دعای معروف به فروردین یشت که مخصوص فرورهای پاکان عالم است مشغول و به تمام ارواح گذشتگان درود می فرستند و آن ها را به خانه خود دعوت می کنند.
در فروردین یشت، فرگرد چهل، در این باره چنین آمده است:
مدت ده شب و روز پی در پی در اینجا بسر ببرند. »
ابوریحان بیرونی درباره این جشن چنین می نویسد:
این آیین در بین زرتشتیان یزد و کرمان نیز معمول است و درین ایام همه گونه خوراکی و تنقلات و شیرینی و میوه برای پذیرایی ارواح در منازل خود و در محل مخصوص می گذارند.
پارسیان هند مدت ۱۸ روز را اختصاص به احترام فروهرهای نیاکان خود داده یعنی از روز بیست و ششم اسفند تا آخرین روز کبیسه و به اضافه هشت روز از روزهای سال نو مخصوص برای اجرای این جشن می باشد. اما ایرانیان باستان و زرتشتیان کنونی ایران این جشن را در مدت ده روز می گرفته اند و در این مدت همگان به نماز و ستایش و داد و دهش و پرهیزگاری اشتغال داشته اند و اکنون نیز چنین است.

فروردگان
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/فروردگان

بپرس