[ویکی نور] «فرهنگ نامه حج: فرهنگ جامع الفبایی تاریخ و جغرافیای مکه و مدینه»، اثر مجتبی تونه ای، از جمله فرهنگ های فارسی در موضوع حج است. نویسنده، انگیزه تدوین این اثر را تهیه کتابی جامع درباره حج دانسته تا خواننده مشتاق را به تمام زوایای حج و آن سرزمین متبرک آشنا کند
کتاب با یک مقدمه، آغاز و مدخل های مذکور در کتاب همانند سایر فرهنگ نامه های فارسی به ترتیب حروف الفبا ذکر شده است. در پایان مدخل ها به مدخل های دیگر ارجاع داده شده که اطلاعات خواننده را درباره آن مطلب افزایش می دهد.
نویسنده در مقدمه، فرهنگ نامه حج را چنین توصیف می کند: «تاکنون آثار بسیاری درباره حج نوشته و منتشر شده که محصول تلاش پژوهشگران متعهد در این حوزه است؛ تحقیقات عمیق و دامنه داری که هرکدام زاویه ای از این سفر آسمانی و اسرار آن را بازگو می کند. آنچه پیش روی شماست، بهره گیری از آن مجاهدت های علمی است که توفیق گردآوری و نظم بخشی الفبایی آن بر دوش اشتیاق این قلم افتاده است». وی می افزاید: «این فرهنگ نامه، فراهمی است از تاریخ و جغرافیای مکه و مدینه (مناسک و آداب، اسرار و باطن، حوادث تاریخی، اماکن متبرکه، شخصیت ها و...) که امیدوارم قابل استفاده روحانیون، دانشجویان و علاقه مندان قرار گیرد و جرعه ای بر عطش مشتاقان باشد»
گزیده ای از مدخل های کتاب:
1. زائران خانه خدا پس از وقوف در موقفین؛ یعنی عرفات و مشعر و ورود به سرزمین منا، مکلفند در شب های یازدهم، دوازدهم (و برای برخی سیزدهم) در سرزمین منا بمانند. در اصطلاح، ماندن در آن منطقه را در شب های مذکور «بیتوته» می گویند. بیتوته در شب های مذکور از جمله واجبات حج است که باید با نیت و به قصد قربت انجام شود. بیتوته به منا، همان گونه که اشاره شد بر حجاج واجب است شب یازدهم ذی حجه و شب دوازده را در منا «بیتوته» کنند؛ یعنی از غروب آفتاب تا نصف شب آنجا بمانند. ضمناً چند طایفه باید در شب سیزدهم تا نصف شب بمانند که تفصیل آن در مناسک محشی آمده است
کتاب با یک مقدمه، آغاز و مدخل های مذکور در کتاب همانند سایر فرهنگ نامه های فارسی به ترتیب حروف الفبا ذکر شده است. در پایان مدخل ها به مدخل های دیگر ارجاع داده شده که اطلاعات خواننده را درباره آن مطلب افزایش می دهد.
نویسنده در مقدمه، فرهنگ نامه حج را چنین توصیف می کند: «تاکنون آثار بسیاری درباره حج نوشته و منتشر شده که محصول تلاش پژوهشگران متعهد در این حوزه است؛ تحقیقات عمیق و دامنه داری که هرکدام زاویه ای از این سفر آسمانی و اسرار آن را بازگو می کند. آنچه پیش روی شماست، بهره گیری از آن مجاهدت های علمی است که توفیق گردآوری و نظم بخشی الفبایی آن بر دوش اشتیاق این قلم افتاده است». وی می افزاید: «این فرهنگ نامه، فراهمی است از تاریخ و جغرافیای مکه و مدینه (مناسک و آداب، اسرار و باطن، حوادث تاریخی، اماکن متبرکه، شخصیت ها و...) که امیدوارم قابل استفاده روحانیون، دانشجویان و علاقه مندان قرار گیرد و جرعه ای بر عطش مشتاقان باشد»
گزیده ای از مدخل های کتاب:
1. زائران خانه خدا پس از وقوف در موقفین؛ یعنی عرفات و مشعر و ورود به سرزمین منا، مکلفند در شب های یازدهم، دوازدهم (و برای برخی سیزدهم) در سرزمین منا بمانند. در اصطلاح، ماندن در آن منطقه را در شب های مذکور «بیتوته» می گویند. بیتوته در شب های مذکور از جمله واجبات حج است که باید با نیت و به قصد قربت انجام شود. بیتوته به منا، همان گونه که اشاره شد بر حجاج واجب است شب یازدهم ذی حجه و شب دوازده را در منا «بیتوته» کنند؛ یعنی از غروب آفتاب تا نصف شب آنجا بمانند. ضمناً چند طایفه باید در شب سیزدهم تا نصف شب بمانند که تفصیل آن در مناسک محشی آمده است