[ویکی نور] فرهنگنامه تطبیقی نام های قدیم و جدید مکان های جغرافیای ایران و نواحی مجاور اثر علیرضا چکنگی است که صورت های کهن و جدید و نگارش های مختلف اسامی مکان های جغرافیایی ایران و مناطق همجوار (شهرها و نواحی مهم مسکونی و گاه عوامل طبیعی) را در این مجموعه فراهم آورده است.
مطالب کتاب در دو بخش، براساس حروف الفبا به گونه ای تطبیقی تنظیم شده است. در بخش اول, نام های جغرافیایی از قدیم به جدید و در بخش دوم از جدید به قدیم در قالب جدول سامان یافته اند.
نام گزینی مکان های جغرافیایی، پیش از هر چیز، برخاسته از عوامل طبیعی، اقتصادی و شخصی است و پس از آن، انگیزه های سیاسی و شرایط فرهنگی، در تغییر و تحول این نام ها نقش داشته اند. در این میان، تحولات زیان فارسی، چه در فرایند طبیعی و پیشروانه ی خود و چه در شرایط غیر طبیعی و خاص، به ویژه در شرایط چیرگی و تأثیرگزاری فرهنگ ها و زبان های مهاجم، سبب تغییر و تبدیل در ساختار و ترکیب واژه ها، اصطلاحات، اصوات و حروف خاص زبان فارسی شده، و به دنبال آن، نام مکان ها جغرافیایی و آبادی ها و شهرها نیز آورده شده است. گذشته از این، تحریف ها و اشتباهات نسخه نویسان در ثبت و ضبط نام ها، در متون و منابع، به ویژه توسط غیر ایرانی ها، در پیدایی نگارش های مختلف نام شهرها و آبادی های این سرزمین و نواحی مجاور آن نقشی مؤثر داشته است. این فرهنگ نامه بر آن است تا با اشاره به صورت های قدیم و کنونی و نگارش های مختلف هر نام، که در منابع متعدد آمده است، خوانندگان را با تبدیلات این اسامی آشنا سازد.
در جدول بخش نخست، در مقابل نام قدیم و جدید هر محل جغرافیایی، ماخذ و شماره صفحه، عرض و طول جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و استان و کشور آن محل ذکر شده است. در جدول بخش دوم ابتدا اسامی جدید آمده، سپس صورت های مختلف نام قدیم آن محل در منابع مختلف، و آن گاه عرض و طول جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و استان و کشور مربوطه درج شده است. در پایان بخش دوم فهرست ماخذی که اسامی کتاب از آنها استخراج شده به طبع رسیده است. کتاب با تعدادی نقشه جغرافیایی به پایان می رسد.
مطالب کتاب در دو بخش، براساس حروف الفبا به گونه ای تطبیقی تنظیم شده است. در بخش اول, نام های جغرافیایی از قدیم به جدید و در بخش دوم از جدید به قدیم در قالب جدول سامان یافته اند.
نام گزینی مکان های جغرافیایی، پیش از هر چیز، برخاسته از عوامل طبیعی، اقتصادی و شخصی است و پس از آن، انگیزه های سیاسی و شرایط فرهنگی، در تغییر و تحول این نام ها نقش داشته اند. در این میان، تحولات زیان فارسی، چه در فرایند طبیعی و پیشروانه ی خود و چه در شرایط غیر طبیعی و خاص، به ویژه در شرایط چیرگی و تأثیرگزاری فرهنگ ها و زبان های مهاجم، سبب تغییر و تبدیل در ساختار و ترکیب واژه ها، اصطلاحات، اصوات و حروف خاص زبان فارسی شده، و به دنبال آن، نام مکان ها جغرافیایی و آبادی ها و شهرها نیز آورده شده است. گذشته از این، تحریف ها و اشتباهات نسخه نویسان در ثبت و ضبط نام ها، در متون و منابع، به ویژه توسط غیر ایرانی ها، در پیدایی نگارش های مختلف نام شهرها و آبادی های این سرزمین و نواحی مجاور آن نقشی مؤثر داشته است. این فرهنگ نامه بر آن است تا با اشاره به صورت های قدیم و کنونی و نگارش های مختلف هر نام، که در منابع متعدد آمده است، خوانندگان را با تبدیلات این اسامی آشنا سازد.
در جدول بخش نخست، در مقابل نام قدیم و جدید هر محل جغرافیایی، ماخذ و شماره صفحه، عرض و طول جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و استان و کشور آن محل ذکر شده است. در جدول بخش دوم ابتدا اسامی جدید آمده، سپس صورت های مختلف نام قدیم آن محل در منابع مختلف، و آن گاه عرض و طول جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و استان و کشور مربوطه درج شده است. در پایان بخش دوم فهرست ماخذی که اسامی کتاب از آنها استخراج شده به طبع رسیده است. کتاب با تعدادی نقشه جغرافیایی به پایان می رسد.