فرهنگ دره هیرمند

فرهنگ هیرمند یا تمدن دره هیرمند از عصر مفرغ است که بیشتر در دره هیرمند در جنوب افغانستان ( ولایت هلمند ) و عمدتاً در هزاره سوم قبل از میلاد شکوفا شده است. [ ۱]
مردم تمدن هیرمند در شهرهای با معابد و کاخ های عالی زندگی می کردند و شواهد نشان می دهد که آنها از ساختارهای پیچیده و پیشرفته اجتماعی کار می گرفتند. شهرهای اصلی که تاکنون در حوزه تمدن هیرمند شناخته شده اند شهر سوخته و شهر مندیگک است. تحقیقات در مورد یافته های هر دو مکان نشان داد که این شهرها فرهنگ یکسانی را دارا بودند. [ ۲] این شهرها اولین شهرهای این منطقه حتی قبل از شهرهای تمدن دره سند بوده است. احتمال این وجود دارد که فرهنگ هیرمند زمانی دارای دولت شهرهای در دوره باستان تشکیل داده اند. [ ۳]
آثار سفالی تمدن هیرمند به طور رنگارنگ با نقوش هندسی نقاشی شده است، گیاهان و حیوانات در آن نیز به تصویر کشیده شده اند. آثار برنزی در این منطقه نیز بدست آمده است. در شهر سوخته متونی به زبان عیلامی یافت شده که شواهد مربوط به ارتباط تمدن هیرمند با غرب ایران را ارائه می دهد. دارای ارتباط با تمدن دره سند نیز داشته بوده است، اما به نظر می رسد که تمدن هیرمند زودتر از تمدن های دره سند و عیلام بوده و از نظر زمانی با شهرهای دره سند همخوانی نداشته است. [ ۴]