[ویکی فقه] فرار از غزوه حنین (قرآن). برخی از مسلمانان در جنگ حنین، به رغم کثرت نیروها، فرار کردند.
«لقد نصرکم الله فی مواطن کثیرة ویوم حنین... ثم ولیتم مدبرین؛ خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد (و بر دشمن پیروز شدید)؛ و در روز حنین (نیز یاری نمود)؛ در آن هنگام که فزونی جمعیتتان شما را مغرور ساخت، ولی (این فزونی جمعیت) هیچ به دردتان نخورد و زمین با همه وسعتش بر شما تنگ شده؛ سپس پشت (به دشمن) کرده، فرار نمودید»." ثم ولیتم مدبرین" یعنی دشمن را پشت سر خود قرار دادید. و این تعبیر کنایه از انهزام است، و این همان فرار از جنگ است که بخاطر اطمینان به کثرت نفرات و انقطاع از پروردگارشان بدان مبتلا شدند.
علت شکست در حنین
غرور مسلمانان به کثرت نیروهای رزمی، زمینه ساز شکست و فرار آنان از جنگ حنین شد.«لقد نصرکم الله فی مواطن کثیرة ویوم حنین اذ اعجبتکم کثرتکم... ثم ولیتم مدبرین؛ خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد (و بر دشمن پیروز شدید)؛ و در روز حنین (نیز یاری نمود)؛ در آن هنگام که فزونی جمعیتتان شما را مغرور ساخت، ولی (این فزونی جمعیت) هیچ به دردتان نخورد و زمین با همه وسعتش بر شما تنگ شده؛ سپس پشت (به دشمن) کرده، فرار نمودید• سپس خداوند «سکینه» خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد؛ و لشکرهایی فرستاد که شما نمی دیدید؛ و کافران را مجازات کرد؛ و این است جزای کافران».در این آیه بعد از جمله" اذ اعجبتکم کثرتکم" فرمود: " فلم تغن عنکم شیئا" یعنی شما کثرت نفرات را سببی مستقل از خدا گرفتید و این کثرت نفرات اعتماد به خدا را از یادتان برد، و شما بخود آن سبب اعتماد نمودید، آن گاه خداوند به شما فهماند که کثرت جمعیت سببی موهوم بیش نیست، و در وسع خود هیچ غنائی ندارد تا با غنای خود شما را بی نیاز از خدا بگرداند و همچنین هیچ اثر دیگری از خود ندارد.
نزول سکینه بر قلب پیامبر
آرامش روحی از جانب خداوند بر رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) و مؤمنان در جنگ حنین، پس از فرار مسلمانان نازل شد.«لقد نصرکم الله فی مواطن کثیرة ویوم حنین اذ اعجبتکم کثرتکم فلم تغن عنکم شیــا وضاقت علیکم الارض بما رحبت ثم ولیتم مدبرین• ثم انزل الله سکینته علی رسوله وعلی المؤمنین وانزل جنودا لم تروها وعذب الذین کفروا وذلک جزاء الکـفرین؛ خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد (و بر دشمن پیروز شدید)؛ و در روز حنین (نیز یاری نمود)؛ در آن هنگام که فزونی جمعیتتان شما را مغرور ساخت، ولی (این فزونی جمعیت) هیچ به دردتان نخورد و زمین با همه وسعتش بر شما تنگ شده؛ سپس پشت (به دشمن) کرده، فرار نمودید• سپس خداوند «سکینه» خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد؛ و لشکرهایی فرستاد که شما نمی دیدید؛ و کافران را مجازات کرد؛ و این است جزای کافران».منظور لشکریانی از فرشتگان است، و برخی چون جبائی گفته اند: فرشتگان در روز حنین برای قوی دل ساختن مؤمنان و پشت گرمی آنان بجنگ آمدند و دست بکار زار نشدند، و تنها در جنگ بدر بود که بطرفداری مسلمانان وارد جنگ شدند.
«لقد نصرکم الله فی مواطن کثیرة ویوم حنین... ثم ولیتم مدبرین؛ خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد (و بر دشمن پیروز شدید)؛ و در روز حنین (نیز یاری نمود)؛ در آن هنگام که فزونی جمعیتتان شما را مغرور ساخت، ولی (این فزونی جمعیت) هیچ به دردتان نخورد و زمین با همه وسعتش بر شما تنگ شده؛ سپس پشت (به دشمن) کرده، فرار نمودید»." ثم ولیتم مدبرین" یعنی دشمن را پشت سر خود قرار دادید. و این تعبیر کنایه از انهزام است، و این همان فرار از جنگ است که بخاطر اطمینان به کثرت نفرات و انقطاع از پروردگارشان بدان مبتلا شدند.
علت شکست در حنین
غرور مسلمانان به کثرت نیروهای رزمی، زمینه ساز شکست و فرار آنان از جنگ حنین شد.«لقد نصرکم الله فی مواطن کثیرة ویوم حنین اذ اعجبتکم کثرتکم... ثم ولیتم مدبرین؛ خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد (و بر دشمن پیروز شدید)؛ و در روز حنین (نیز یاری نمود)؛ در آن هنگام که فزونی جمعیتتان شما را مغرور ساخت، ولی (این فزونی جمعیت) هیچ به دردتان نخورد و زمین با همه وسعتش بر شما تنگ شده؛ سپس پشت (به دشمن) کرده، فرار نمودید• سپس خداوند «سکینه» خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد؛ و لشکرهایی فرستاد که شما نمی دیدید؛ و کافران را مجازات کرد؛ و این است جزای کافران».در این آیه بعد از جمله" اذ اعجبتکم کثرتکم" فرمود: " فلم تغن عنکم شیئا" یعنی شما کثرت نفرات را سببی مستقل از خدا گرفتید و این کثرت نفرات اعتماد به خدا را از یادتان برد، و شما بخود آن سبب اعتماد نمودید، آن گاه خداوند به شما فهماند که کثرت جمعیت سببی موهوم بیش نیست، و در وسع خود هیچ غنائی ندارد تا با غنای خود شما را بی نیاز از خدا بگرداند و همچنین هیچ اثر دیگری از خود ندارد.
نزول سکینه بر قلب پیامبر
آرامش روحی از جانب خداوند بر رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) و مؤمنان در جنگ حنین، پس از فرار مسلمانان نازل شد.«لقد نصرکم الله فی مواطن کثیرة ویوم حنین اذ اعجبتکم کثرتکم فلم تغن عنکم شیــا وضاقت علیکم الارض بما رحبت ثم ولیتم مدبرین• ثم انزل الله سکینته علی رسوله وعلی المؤمنین وانزل جنودا لم تروها وعذب الذین کفروا وذلک جزاء الکـفرین؛ خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد (و بر دشمن پیروز شدید)؛ و در روز حنین (نیز یاری نمود)؛ در آن هنگام که فزونی جمعیتتان شما را مغرور ساخت، ولی (این فزونی جمعیت) هیچ به دردتان نخورد و زمین با همه وسعتش بر شما تنگ شده؛ سپس پشت (به دشمن) کرده، فرار نمودید• سپس خداوند «سکینه» خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد؛ و لشکرهایی فرستاد که شما نمی دیدید؛ و کافران را مجازات کرد؛ و این است جزای کافران».منظور لشکریانی از فرشتگان است، و برخی چون جبائی گفته اند: فرشتگان در روز حنین برای قوی دل ساختن مؤمنان و پشت گرمی آنان بجنگ آمدند و دست بکار زار نشدند، و تنها در جنگ بدر بود که بطرفداری مسلمانان وارد جنگ شدند.
wikifeqh: فرار_از_غزوه_حنین_(قرآن)