فرائد السمطین

[ویکی نور] فرائد السمطین نوشته ابراهیم بن محمد حموینی (644-730) و در باره فضائل امام علی، فاطمه زهرا، حسنین(علیهم السلام)، و ائمه دیگر شیعیان است. «سِمط» به معنای رشته مروارید و فرائد السمطین به معنای دو رشته مروارید بی مانند است.
در سمط اول این کتاب، به فضائل امام علی(ع) و در سمط دوم به فضائل عترت پیامبر(ص) پرداخته شده که علاوه بر امیر المومنین(ع) شامل فاطمه زهرا(س)، حسنین(علیهماالسلام) و ائمه دیگر تا حضرت مهدی(ع) است. البته مؤلف از امام سوم به بعد تنها در باره امام رضا و امام زمان مطالبی دارد و در باره دیگر ائمه به ذکر احادیثی کلی، بسنده کرده است.
نویسنده کتاب سنی است اما بیشتر احادیثی که نقل کرده با عقاید شیعیان سازگار و همخوان است و تفاوتی با عقاید شیعیان در زمینه امامان ندارد چنانکه در مقدمه کتاب از امام علی(ع) با واژه هایی مانند «وصی» و «اسد الله غالب» یاد می کند و ختم ولایت را با نواده صالح آن حضرت، حجت قائم می داند.
محتوای کتاب بیشتر احادیثی است که در کتب شیعیان نیز یافت می شود. جلد اول اختصاص به بیان فضائل امام علی(ع) در زبان رسول خدا(ص) دارد. در جلد دوم پس از نقل آیاتی که در شأن اهل بیت نازل شده به احادیثی که راجع به فاطمه زهرا و حسنین(علیهم السلام) است می پردازد. روایات نقل شده در سمط دوم بیشتر سمت و سوی شیعی دارد و از کتابها و دانشمندان شیعی در نقل این احادیث بهره برده است.
مؤلف در عین حال روایتی در باره عدم اسلام ابوطالب آورده و در باره خلفا احادیثی نقل کرده که از آن جمله تمجید رسول خدا(ص) از عده ای از صحابه بزرگ بخصوص سه خلیفه اول است.
مجموع روایت های نقل شده در این کتاب 594 مورد است. نویسنده تنها احادیث را نقل می کند اما هیچ نقدی بر آنها وارد نمی کند. شیوه مؤلف مسندگونه ونقل با سلسله اسناد و بیان جزئیات ریز روایات است، حتی زمان و مکان استماع و یا قرائت حدیث را نیز باز گفته است.

[ویکی شیعه] فرائد السمطین (کتاب). فَرائدُ السِّمْطَیْن فی فَضائل المُرْتَضی و البَتول و السِّبْطَیْن و الأئمّة مِن ذُرّیتهم علیهم السلام، کتابی درباره فضائل امام علی(ع)، فاطمه زهرا(س)، حسنین(ع) و دیگر ائمه اطهار(ع)، اثر ابراهیم بن محمد جوینی (۶۴۴-۷۳۰) عالم اهل سنت است. «سِمْطْ» به معنای رشته مروارید و فَرائدُ السّمْطَین به معنای دو رشته مروارید بی مانند است. در سمط اول کتاب، به فضائل امام علی(ع) و در سمط دوم به فضائل عترت پیامبر(ص) پرداخته شده که علاوه بر امیر المومنین(ع) شامل فاطمه زهرا(س)، حسنین(ع) و ائمه دیگر تا حضرت مهدی(ع) است. کتاب از امام سوم به بعد، تنها درباره امام رضا و امام زمان مطالبی دارد و نویسنده درباره دیگر ائمه به ذکر احادیثی کلی، بسنده کرده است.
صدرالدین ابراهیم بن محمد بن مؤید جُوینی شافعی نویسنده فرائد السمطین از علمای اهل سنت است که به سال ۶۴۴ در آمل در خانواده ای اهل علم و تصوف به دنیا آمد. بنا بر قراین تاریخی اوشافعی مذهب بوده اما برخی نویسندگان شیعی با توجه به مطالب کتاب وی او را شیعه دانسته اند. صاحب ریاض و محسن امین از جمله کسانی هستند که وی را شیعه دانسته اند. او به سال ۷۲۲ در خراسان درگذشت.
مجموع روایت های نقل شده در این کتاب ۵۹۴ مورد است. نویسنده تنها احادیث را نقل می کند اما هیچ نقدی بر آنها وارد نمی کند. شیوه مؤلف مسندگونه ونقل با سلسله اسناد و بیان جزئیات ریز روایات است، حتی زمان و مکان استماع و یا قرائت حدیث را نیز باز گفته است. نویسنده کتاب سنی است اما بیشتر احادیثی که نقل کرده با عقاید شیعیان سازگار و همخوان است و تفاوتی با عقاید شیعیان در زمینه امامان ندارد؛ چنانکه در مقدمه کتاب از امام علی(ع) با واژه هایی مانند «وصی» و «اسدالله غالب» یاد می کند و ختم ولایت را با نواده صالح آن حضرت، حجت قائم می داند. در میان مشایخ و اسانید این کتاب، هم دانشمندان سنی و هم عالمان شیعی وجود دارد. از این جمله «شاذان بن جبرئیل قمی» (متوفای ۶۰۰) عالم شیعه است که نام او حدود ۶۰ مورد تکرار شده و نام شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱) در ۳۳ مورد به چشم می خورد.