فتح سمرقند که یکی از کانون های سیاسی و مالی فرارود بود در فرایند لشکرکشی به آسیای میانه از سوی نادرشاه افشار انجام گرفت. از دید نادرشاه که از شیفتگان امیر تیمور بود، سمرقند معنایی نمادین داشت. این گشایش به سال ۱۷۴۰ برمی گردد و می توان گفت نادرشاه بی هیچ درگیری ای به سمرقند درآمد. بر پایه افسانه ها، نادرشاه درهای دوگانه مسجد بی بی خانم ( ساخته شده از زر، سیم، سنگ های ارزشمند، گوهرها و دیگر فلزات گران بها ) و شماری از معماران، هنرمندان و دانشمندان را به تختگاه پادشاهی افشار آورد.
ریشه های لشکرکشی ای که به گشایش سمرقند انجامید در دهه ۱۷۳۰ نمایان شد. در این زمان نادر در لشکرکشی هند بود و فرزند او شاهزاده رضاقلی میرزا کامیاب شده بود چندین پیروزی درخشان بر کشورهای آسیای میانه به دست آورد. گشایش خیوه از سوی رضاقلی خشم ایلبارخان فرمانروای خیوه را برانگیخت و او به رضاقلی هشدار پاتک داد. از آنجایی که نادر خود فرسنگ ها دورتر بود، به پسرش دستور داد تا به جنگ پایان دهد. برنامه او این بود که پس از بازگشت نبرد بزرگ تری را زیر فرماندهی خود انجام دهد.
نادر پس از پیوست کردن خیوه به خاک خود، ایلبارس را به دار آویخت و ابوالفیض خان را جایگزین او کرد چون نادر می اندیشید که ابوالفیض خان به افشاریان وفادارتر خواهد بود. در پی این لشکرکشی، پیروزی بر آسیای میانه به دست آمد که می توان گفت هیچ یک از فرمانروایی های پیشین این سرزمین که یکی شان صفویان بودند، نتوانستند به آن دست یابند. [ ۲]
نادرشاه می خواست فرارود را بگشاید. برای نخستین گام، او پلی بر روی آمودریا ساخت. پهنای این پل به اندازه گذر دو شتر با بار از کنار هم، باید می بود. پس از ساخت پل که ۴۵ روز به درازا انجامید، با دستور نادر برج و باروهایی در دو سوی پل ساخته شد. پنج هزار سرباز در هر سوی گمارده شدند. پس از این پیش بینی ها، لشکر افشاری به فرماندهی نادرشاه به سوی بخارا لشکرکشی کرد و با اینکه خستگی ارتش، بسیار بود به زودی دست به تاخت وتاز زد. نادرشاه از لشگرگاه کرانه آمودریا هنگی دربردارنده هشت هزار سرباز برای گرفتن شهر چارجو نزد رضا قلی میرزا فرستاد. یکی دیگر از فرماندهان، علی قلی خان، گمارده شد که رو به شهرهای خاور رودخانه پیشروی کند و بخش های پیوست نشده را بگشاید. زمانی که رضاقلی میرزا به چارجو نزدیک شد، شهر رها شده بود. مردم شهر با شنیدن نزدیک شدن سپاه افشاری، شهر را رها کردند و به خوارزم رفتند. علی قلی خان نیز بی آنکه با ایستادگی چندانی رویارو شود، بخش های بایسته را به دست آورد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفریشه های لشکرکشی ای که به گشایش سمرقند انجامید در دهه ۱۷۳۰ نمایان شد. در این زمان نادر در لشکرکشی هند بود و فرزند او شاهزاده رضاقلی میرزا کامیاب شده بود چندین پیروزی درخشان بر کشورهای آسیای میانه به دست آورد. گشایش خیوه از سوی رضاقلی خشم ایلبارخان فرمانروای خیوه را برانگیخت و او به رضاقلی هشدار پاتک داد. از آنجایی که نادر خود فرسنگ ها دورتر بود، به پسرش دستور داد تا به جنگ پایان دهد. برنامه او این بود که پس از بازگشت نبرد بزرگ تری را زیر فرماندهی خود انجام دهد.
نادر پس از پیوست کردن خیوه به خاک خود، ایلبارس را به دار آویخت و ابوالفیض خان را جایگزین او کرد چون نادر می اندیشید که ابوالفیض خان به افشاریان وفادارتر خواهد بود. در پی این لشکرکشی، پیروزی بر آسیای میانه به دست آمد که می توان گفت هیچ یک از فرمانروایی های پیشین این سرزمین که یکی شان صفویان بودند، نتوانستند به آن دست یابند. [ ۲]
نادرشاه می خواست فرارود را بگشاید. برای نخستین گام، او پلی بر روی آمودریا ساخت. پهنای این پل به اندازه گذر دو شتر با بار از کنار هم، باید می بود. پس از ساخت پل که ۴۵ روز به درازا انجامید، با دستور نادر برج و باروهایی در دو سوی پل ساخته شد. پنج هزار سرباز در هر سوی گمارده شدند. پس از این پیش بینی ها، لشکر افشاری به فرماندهی نادرشاه به سوی بخارا لشکرکشی کرد و با اینکه خستگی ارتش، بسیار بود به زودی دست به تاخت وتاز زد. نادرشاه از لشگرگاه کرانه آمودریا هنگی دربردارنده هشت هزار سرباز برای گرفتن شهر چارجو نزد رضا قلی میرزا فرستاد. یکی دیگر از فرماندهان، علی قلی خان، گمارده شد که رو به شهرهای خاور رودخانه پیشروی کند و بخش های پیوست نشده را بگشاید. زمانی که رضاقلی میرزا به چارجو نزدیک شد، شهر رها شده بود. مردم شهر با شنیدن نزدیک شدن سپاه افشاری، شهر را رها کردند و به خوارزم رفتند. علی قلی خان نیز بی آنکه با ایستادگی چندانی رویارو شود، بخش های بایسته را به دست آورد.
