فایانس کازیمیر

فایانْس، کازیمیر (۱۸۸۷ـ۱۹۷۵)(Fajans, Kasimir)
شیمی دان امریکاییِ لهستانی تبار. تحقیقاتی ابتکاری در زمینۀ پرتوزایی و ایزوتوپ ها صورت داد. همچنین، قواعدی را برای کمک به توجیه ظرفیت و پیوند شیمیایی بیان کرد. در ۱۹۱۳، هم زمان با فردریک سُدی اما مستقلاً، به نظریۀ ایزوتوپ ها دست یافت و با استفاده از این نظریه، چگونگی واپاشی اورانیوم ۲۳۸ (U۲۳۸) راشرح داد؛ به این ترتیب که در ابتدا اورانیوم یک ذرۀ آلفا و سپس دو ذرۀ بتا گسیل می کند و ایزوتوپ جدیدی از اورانیوم تولید می شود که چهار واحد جرمی کمتر از U۲۳۸، یعنی U۲۳۴، است. فایانس در شیمیِ معدنی دو قاعده وضع کرد که تشابه های قطریِ عناصر را در جدول تناوبی تشریح می کرد. این قواعد براساس سادگی تشکیل کئووالان ها و الکترو والان ها (ظرفیت های یونی) بیان شده بودند. بنابه قاعدۀ نخست، هرچه تعداد الکترون های جدا شده یا داده شده بیشتر باشد، احتمال تشکیل کئووالان ها بیشتر و بنابراین، وجود یون هایی با بار زیاد ناممکن می شود. قاعدۀ دوم بیان می کند که تشکیل الکترووالانس ها (پیوند یونی) برای کاتیون های درشت و آنیونهای کوچک اولویت دارد. او همچنین برای تخمین سن کانی ها از پرتوزایی استفاده کرد. فایانس در ورشو زاده شد و در لایپزیگ، هایدلبرگ، زوریخ، و منچستر درس خواند. از ۱۹۱۱ تا۱۹۳۵، در آلمان کار می کرد و مدیر انستیتوی شیمی فیزیک مونیخ شد. در ۱۹۳۶، به امریکا مهاجرت کرد و استاد دانشگاه میشیگان، در آن آربر، شد.