فاجعه موشکی ندلین

فاجعهٔ موشکی ندلین، حادثه ای بود که در پی آزمایش ناموفق دومین موشک قاره پیمای اتحاد جماهیر شوروی به نام آر - ۱۶ به وقوع پیوست. این فاجعه، که انفجار ناشی از آن از فاصلهٔ ۵۰ کیلومتری قابل رویت بود، به کشته و زخمی شدن ده ها تن از اشخاص مهم و دانشمندان موشکی اتحاد شوروی، از جمله مارشال میتروفان ندلین، فرماندهٔ یگان استراتژیک موشکی اتحاد جماهیر شوروی انجامید.
با کلید خوردن برنامه موشکی اتحاد جماهیر شوروی از اوایل عصر اتم که نخستین حاصل آن موشک آر - ۱ بود ( در واقع نسخه روسی موشک وی - ۲ ساخت آلمان نازی ) ، این کشور تا پایان دههٔ ۱۹۵۰ میلادی به سه نوع موشک استراتژیک دست یافت. موشک های آر - ۵ ( اس. اس ۳ ) ، آر - ۱۲ ( اس اس - ۴ ) و موشک آر - ۷ ( اس اس - ۶ ) ، که به ترتیب موشکهای کوتاه برد، میان برد و قاره پیما بودند. در آغاز، خاک ایالات متحده به دلیل فاصلهٔ زیاد با اتحاد جماهیر شوروی از تیررس موشکهای این کشور که قادر به حمل کلاهک هسته ای نیز بودند در امان بود اما ورود موشک آر - ۷ بعنوان نخستین موشک قاره پیمای جهان این معادله را دگرگون ساخت. این موشک با برد ۸۰۰۰ کیلومتری خود می توانست خاک ایالات متحده را هدف قرار دهد اما در این بین مشکلات مهمی نیز ظاهر شدند از قبیل:
• این موشک سوخت مایع بود. موشک های سوخت مایع از دو مخزن در بدنهٔ خود بهره می برند، یک مخزن برای سوخت و دیگری برای اکسید کننده که نقش هوا برای سوخت را ایفا می کند. آر - ۷ از ترکیب سوخت کرایوژنیک بهره می برد، که شامل الکل ( سوخت ) و اکسیژن مایع ( اکسید کننده ) بود. این ترکیب می تواند نیروی رانش زیادی نسبت به سوخت جامد ایجاد کند، اما در مقابل معایبی نیز دارد همچون سمی بودن سوخت و اسیدی بودن آن، که در صورت نگه داشتن سوخت در مخزن بیش از حد معمول سبب خورندگی و آسیب به اجزای داخلی موشک می شود.
• این موشک دارای ابعاد بسیار بزرگی بود، که جابجایی آن را بسیار دشوار می ساخت. موشک آر - ۷ دارای ۳۴ متر طول و ۱۰ متر قطر می باشد اما موشک آر - ۱۶ دارای ۳۱ متر طول و ۳ متر قطر است.
• فرایند سوخت گیری ۳۲ ساعت زمان می برد و موشک را تنها می شد برای ۸ ساعت عملیاتی نگه داشت.
• به دلیل هزینه های هنگفت، اتحاد شوروی تنها ۶ سایت برای آر - ۷ تأسیس کرد که دو مورد قادر بودند تا خاک ایالات متحده را هدف قرار دهند.
متقابلاً، ایالات متحده آمریکا بعنوان قطب دیگر جنگ سرد، تا اواخر دههٔ ۱۹۵۰ به فناوری موشک قاره پیما دست یافت و تا این زمان حدوداً ۴۰ فروند از آن را در اختیار داشت. بعلاوه، این کشور در خاک ایتالیا و ترکیه نیز پایگاه های موشکی را تأسیس کرده بود که می توانست بخش اروپایی اتحاد شوروی و خصوصاً مسکو را هدف حملات اتمی قرار دهد. در این شرایط، شوروی خود را نیازمند سلاحی می دید تا با اتکا بر آن بتواند سایهٔ تهدید حملهٔ اتمی از خاک خود بر خاک ایالات متحده را گسترش دهد. در ۱۷ دسامبر ۱۹۵۶، پروژهٔ جدیدی به مؤسسهٔ او. ک. ب ۵۸۶ به ریاست مهندس میخاییل یانگل، واگذار شد. موشک جدید می بایست از ترکیب سوختی جدیدی که شامل دیمیل هیدرازین نامتقارن ( سوخت ) و نیتروژن تتراکسید ( اکسید کننده ) بهره می برد، استفاده کند. این ترکیب نه تنها خطر کمتری داشت، بلکه باعث کاهش زمان سوختگیری و افزایش مدت زمانی بود که موشک را می شد در وضعیت جنگی نگاه داشت. این ترکیب، دیرجوش بود، بدین معنا که مدت زیادی طول می کشید تا به نقطه جوش برسد و یکی از دلایل مخالفت جدی کورلوف با بکارگیری چنین ترکیبی این بود که کشور نیاز فوری به موشک داشت و برنامه سوخت مذکور نیز هنوز در مراحل اولیه به سر می برد. طراحی موشک تا نوامبر ۱۹۵۷ کامل شد، یک هیئت بررسی در پوشش تیم بازرسی و در حقیقت برای پیشبرد سریعتر تشکیل شد. در ژانویه ۱۹۵۸، هیئت مذکورگزارشی را تسلیم دولت کرد که از باوجود مشکلات عدیده، حاکی از امکان عملیاتی شدن موشک بود. در ۲۸ اوت ۱۹۵۸، دولت دستورالعمل ۱۰۰۳–۴۷۶ را صادر کرد که تاریخ مراحل پیش روی عملیاتی شدن موشک را شرح داده بود بدین صورت: