غیاث الدین بلبن

دانشنامه آزاد فارسی

غیاث الدّین بَلْبَن ( ـ۶۸۶ق)
(یا: غیاث الدین اُلُغ خان) پادشاه مسلمان هند (حک: ۶۶۴ـ۶۸۵ق)، از سلسلۀ مملوکان. از قوم ترک ایلباری بود که در جوانی به دست مغولان دستگیر و سرانجام به سلطان ایلتتمش فروخته و اندکی بعد به عنوان خاص بردار (محافظ شخصی ) ایلتتمش و بعد از مدتی به عنوان امیر شکار انتخاب شد و در دورۀ سلطان رضیه ، در زمرۀ امرای چهل گانۀ شمشی درآمد. در زمان ناصرالدین محمود شاه اول (حک: ۶۴۴ـ۶۶۶ق) به وزارت رسید. پس از مدتی به سبب حسادت و سعایت برخی از امرا معزول شد، اما زود به مرتبۀ قبلی بازگشت و مجدداً مناصب مهم نظامی و اصلاح امور مدیریت و کشورداری را برعهده گرفت و با درگذشت ناصرالدین شاه (۶۶۶ق)، به حکومت رسید و برای حفظ دهلی ، پیوسته در جنگ بود. از این رو، در زمان وی هجوم مغول ها کاهش یافت و در ایام امارتش اسلام در شمال هند گسترش یافت و رشته های دوستی با دیگر ممالک اسلامی مستحکم شد و پاسداری از مرزهای شمالی را به عهدۀ فرزند بزرگش ، محمد، گذاشت . پس از به قتل رسیدن پسرش به دست مغولان (در ۶۸۴ق) پریشان شد، چرا که فرزند دیگرش بُغراخان اصلاً اندیشه حکومت نداشت. وی اندکی پس از کشته شدن پسرش درگذشت. غیاث الدین مردی سخت گیر اما دانش پرور بود. دربارش کانون دانشمندان ، فضلا و شعرایی چون امیرخسرو دهلوی بود.

پیشنهاد کاربران

بپرس