غزلیات سعدی مجموعهٔ شعرهایی است که سعدی در قالب غزل سروده و تاکنون چندین تصحیح از آن ها به وسیلهٔ استادان زبان و ادب فارسی منتشر شده است. سعدی حدود ۷۰۰ غزل دارد. [ ۱] سعدی در سرایش غزلیات، به زبان سنایی و انوری توجه ویژه داشته است. بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده اند که غزل در اشعار سعدی و حافظ به اوج رسیده است. [ ۲] علی دشتی وجه تمایز سعدی از دیگر غزل سرایان را در طنین و ترنمی می داند که در اشعار و به خصوص غزلیات وی وجود دارد. به تعبیر وی، «موزونی و خوش آهنگی» کلام در غزلیات سعدی به سادگی قابل توصیف نیست و آن را به یک منحنی یا دایره تشبیه می کند که در آن پیوستگی واژگان با هیچ زاویه ای شکست برنمی دارد. [ ۳]
محور بیشتر غزل های سعدی، عشق است. [ ۱] سعدی از معدود شاعرانی است که غزل های عاشقانه اش از ابتدا تا انتها عاشقانه باقی می ماند. غزل های عاشقانهٔ سعدی، به سادگی، خلوص و زمینی بودن شهره اند. [ ۲] سعدی همچنین در سرایش غزلیات خود، به وزن های دوری ( اوزان طرب انگیز مانند فَعَلاتُ فاعِلاتُن فَعَلاتُ فاعِلاتُن یا مُفتَعِلُن مَفاعِلُن مُفتَعِلُن مَفاعِلُن ) توجه ویژه ای نشان داده است. [ ۴] علاوه بر غزل های عاشقانه، سعدی غزل های عارفانه و غزل های پندآموز نیز سروده است. فروغی در تدوین کلیات سعدی، غزل های پندآموز و عارفانه را از بقیه غزل ها جدا کرده و در فصلی مجزا با عنوان مواعظ آورده است. [ ۲] رشید یاسمی، زبان شناس، بر این عقیده است که همه غزل های سعدی عارفانه است و تصویر عشق زمینی در اشعار سعدی، وسیله ای برای رساندن مفهوم عشق حقیقی اهل تصوف است. [ ۵] اما بسیاری دیگر از صاحب نظران از جمله محمدعلی فروغی، همایون کاتوزیان و ضیاء موحد این نظر را رد می کنند. [ ۲] [ ۵] حدود ده درصد از غزل های سعدی، عرفانی یا شبه عرفانی است. اما حتی در این اشعار نیز شور و شعف عارفانه، چنان که در غزلیات مولوی هست، وجود ندارد. [ ۵] سیدعلی قاضی طباطبایی، عارف شیعه قرن سیزدهم و چهاردهم، سعدی را اگرچه فردی حکیم و دانشمند می دانست، اما معتقد بود که «در اشعار او بویی از عرفان به مشام نمی رسد. » وی تنها از غزلی با مطلع «به جهان خرم از آنم که جهان خرم ازوست»[ یادداشت ۱] به عنوان غزلی «آب دار و شیرین» یاد کرده است. [ ۶]
غزلیات سعدی در چهار کتابِ طیبات، بدایع، خواتیم و غزلیات قدیم گردآوری شده است. [ ۷] غزلیات قدیم را سعدی در دوره جوانی سروده و سرشار از شور و شعف است. خواتیم مربوط به دوران کهن سالی سعدی و دربرگیرنده زهد و عرفان و اخلاقیات است. بدایع و طیبات، مربوط به دوران میان سالی و پختگی سعدی اند؛ هم شور و شعف جوانی و هم زهد و عرفان را در بر می گیرند. طیبات و بدایع به لحاظ هنری نیز به دو بخش دیگر برتری دارد. [ ۴]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمحور بیشتر غزل های سعدی، عشق است. [ ۱] سعدی از معدود شاعرانی است که غزل های عاشقانه اش از ابتدا تا انتها عاشقانه باقی می ماند. غزل های عاشقانهٔ سعدی، به سادگی، خلوص و زمینی بودن شهره اند. [ ۲] سعدی همچنین در سرایش غزلیات خود، به وزن های دوری ( اوزان طرب انگیز مانند فَعَلاتُ فاعِلاتُن فَعَلاتُ فاعِلاتُن یا مُفتَعِلُن مَفاعِلُن مُفتَعِلُن مَفاعِلُن ) توجه ویژه ای نشان داده است. [ ۴] علاوه بر غزل های عاشقانه، سعدی غزل های عارفانه و غزل های پندآموز نیز سروده است. فروغی در تدوین کلیات سعدی، غزل های پندآموز و عارفانه را از بقیه غزل ها جدا کرده و در فصلی مجزا با عنوان مواعظ آورده است. [ ۲] رشید یاسمی، زبان شناس، بر این عقیده است که همه غزل های سعدی عارفانه است و تصویر عشق زمینی در اشعار سعدی، وسیله ای برای رساندن مفهوم عشق حقیقی اهل تصوف است. [ ۵] اما بسیاری دیگر از صاحب نظران از جمله محمدعلی فروغی، همایون کاتوزیان و ضیاء موحد این نظر را رد می کنند. [ ۲] [ ۵] حدود ده درصد از غزل های سعدی، عرفانی یا شبه عرفانی است. اما حتی در این اشعار نیز شور و شعف عارفانه، چنان که در غزلیات مولوی هست، وجود ندارد. [ ۵] سیدعلی قاضی طباطبایی، عارف شیعه قرن سیزدهم و چهاردهم، سعدی را اگرچه فردی حکیم و دانشمند می دانست، اما معتقد بود که «در اشعار او بویی از عرفان به مشام نمی رسد. » وی تنها از غزلی با مطلع «به جهان خرم از آنم که جهان خرم ازوست»[ یادداشت ۱] به عنوان غزلی «آب دار و شیرین» یاد کرده است. [ ۶]
غزلیات سعدی در چهار کتابِ طیبات، بدایع، خواتیم و غزلیات قدیم گردآوری شده است. [ ۷] غزلیات قدیم را سعدی در دوره جوانی سروده و سرشار از شور و شعف است. خواتیم مربوط به دوران کهن سالی سعدی و دربرگیرنده زهد و عرفان و اخلاقیات است. بدایع و طیبات، مربوط به دوران میان سالی و پختگی سعدی اند؛ هم شور و شعف جوانی و هم زهد و عرفان را در بر می گیرند. طیبات و بدایع به لحاظ هنری نیز به دو بخش دیگر برتری دارد. [ ۴]
wiki: غزلیات سعدی