عین الیقین

[ویکی شیعه] عین الیقین دومین مرتبه از مراتب سه گانه یقین در کنار علم الیقین و حق الیقین است. عین الیقین به معنای یقینی است که انسان به مرحله مشاهده می رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده می کند.
یقین در لغت به معنای علمی است که شک و تردیدی در آن نیست. در اصطلاح عرفان اسلامی، عین الیقین به معنای یقینی است که با آن، انسان به مرحله مشاهده می رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده می کند.
تفاوت عین الیقین با علم الیقین مانند دیدن به شنیدن است. در سوره تکاثر اصطلاح عین الیقین، آمده است.

[ویکی نور] عین الیقین، یکی از آثار مهم و فاخر ملامحسن فیض کاشانی(متوفای1091) است که به زبان عربی تألیف نموده است. طبق آنچه خود فیض در مقدمه ی کتاب گفته موضوع کتاب آن دسته از عقایدی است که عقل در آنها استقلال داشته و برای ادراکشان نیازی به ادله شرعی نمی باشد
فیض مطالب کتاب را به دو قسم تقسیم کرده است که قسم اول آن در اصول علم و قسم دومش در علم به آسمان ها، زمین و آنچه که در مابین آنها است، می باشد او مقدمه ای دارد که خود مقدمه پنج بخش دارد، بخش اول اشاره ای است به فضیلت علم توحید و شرافت اهل آن و همین طور چگونگی تحصیل علم توحید. وی شرف علم را به مقدار شرف معلوم می شمارد و می گوید رتبه ی عالم به حسب رتبه ی علم می باشد. و معلومی بالاتر اجل تر و اعلی تر از خداوند متعال وجود ندارد
پس علم توحید هم طبیعتاً بالاترین و با شرافت ترین علم خواهد بود، کما اینکه اهل این علم نیز افضل علما خواهند بود. وی برای اثبات این سخن حق به چند آیه ی قرآنی نیز استشهاد نموده، شرایط تحصیل این علم را که فراقت قلب، صفای باطن، زهد در دنیا و متابعت شرع می باشد در کنار تقوای الهی، بیان می کند ادله ی این سخن را نیز از آیات و روایات آورده، و بعد وارد قسمت دوم مقدمه که در بیان قلت اهل الله و سختی و غموض این راه است می گردد او پنج آیه را در سرآغاز این بخش که دلالت بر قلت عباد الله و کثرت جاهلان و منافقان دارند، آورده بعد ضمن توضیحاتی به چند روایت و آیه دیگر نیز استناد می جوید. فیض کاشانی در سومین نکته مقدمه ی کتابش اهمیت کتمان سرّ توسط اهل الله را یادآوری کرده و از سلمان فارسی به عنوان نمونه ای برای مخزن اسرار الهی نام می برد. او روایاتی را از ائمه معصومین(ع) که دعوت به کتمان اسرارشان و تقیّه در مواقع لازم نموده اند، در ذیل عنوان این بخش یادآوری نموده است.
بیان اصناف مردم چهارمین نکته ی مقدمه است که در واقع توضیحی بر آیه ی شریفه ی و کنتم ازواجاً ثلاثه می باشد. مؤلف با استفاده از روایات، جایگاه تشیّع را در میان انسان ها تعیین می نماید. آخرین و پنجمین بخش مقدمه کتاب عین الیقین اختصاص به بیان جایگاه عقل و شرع دارد که فیض در این قسمت به نقل کلماتی از بزرگان اکتفا نموده است. برای مثال این سخن را بدون ذکر گوینده اش می آورد که عقل هدایت نمی گردد، مگر با شرع و شرع تبیین نمی شود، مگر با عقل.
عقل اساس است و شرع بنا، بنا نیز به جز با اساس تثبیت نمی گردد. اساس نیز بدون بنا غنی نمی گردد یا این سخن امیر علیه السلام را که فرمود العلم علمان، مطبوع و مسموع و لاینفع المسموع اذا لم یکن المطبوع، به عنوان تکمله ای دیگر بر سخنانش می آورد.

[ویکی فقه] عین الیقین (کتاب). کتاب «عین الیقین»، یکی از آثار مهم و فاخر مرحوم ملامحسن فیض کاشانی است که به زبان عربی تالیف نموده است.
فیض مطالب کتاب را به دو قسم تقسیم کرده است که قسم اول آن در اصول علم و قسم دومش در علم به آسمان ها ، زمین و آنچه که در مابین آنها است، می باشد.
گزارش محتوا
۱. ↑ واقعه/سوره۵۶، آیه۷.
...

رجوع شود به:یقین (عرفان)