عکاسی مستند

عکاسی مستند، شاخه ای از عکاسی است در آن عکاس رخدادهای پیرامونش را ثبت می کند و می کوشد از موضوع، ( عموماً مردم ) بی طرفانه، عکسی واقعیت گرا، واقع نما و راستگو ارائه دهد. [ ۱]
واژهٔ عکاسی مستند در سال های رکود اقتصادی کاربرد پیدا کرد؛ زمانی که شرایط اسف بار کشاورزان باعث شد مردم آمریکا نیاز به اصلاحات اجتماعی را احساس کنند. عکس هایی که در آن ها، پس کوچه های کثیف و شرایط رقت بار شهری را تصویر کرده بود. [ ۲]
تصویر در عکاسی مستند یک سند تاریخی به حساب می آید. عکس های مستند در کنار محسنات زیبایی شناسانه و هنری، بیشتر به منظور تحولات اجتماعی و سیاسی مورد بهره برداری قرار می گیرند چراکه واقعیت را همان طور که هست به ثبت می رسانند. به عبارت ساده تر، در این نوع عکاسی تصویر نقش یک شاهد و مدرک را برای اثبات وجود یک وضعیت خاص به عهده دارد. [ ۳] این نوع عکاسی مستلزم داشتن دوربین خیلی خوب و لنز تله نیست بلکه مستلزم داشتن بینشی با زاویه بسیار باز است. [ ۴] از طریق عکس های مستند، بیننده از فرهنگ، سیاست و موقعیت های اجتماعی سایر مردم دنیا اطلاعات درستی به دست می آورد. بدون شک این شکل از عکاسی با به نمایش درآوردن مشکل فراگیر فقر، نقش بسیار مهمی در آگاه سازی مردم آمریکا از موقعیت اجتماعی کشور در رکود بزرگ سال ۱۹۳۰ داشته است.
به عبارت ساده تر، در این نوع عکاسی تصویر نقش یک شاهد و مدرک را برای اثبات وجود یک وضعیت خاص به عهده دارد. اگر چه بنا به باور پذیرفته شده، عکس مستند به عکسی گفته می شود که دخالت عکاس در رویداد مقابل دوربین باید در چنان حدی باشد که انگار عکاسی در پشت دوربین نبوده است؛ اما با وجود چنین محدودیتی، عکاسان موفق مستند، با رویکردهایی خاص، چنان عمل کرده اند که از یک سو کمترین دخالت را در تغییر چگونگی ثبت رخداد داشته اند و از سوی دیگر سبک شخصی شان در عکس محسوس بوده است ( نمونه: آنری کارتیه - برسون و الیوت ارویت و… )
در عکاسی مستند اجتماعی که نوعی از عکاسی مستند است، هدف، مستند ساختن شرایط اجتماعی ( و احتمالاً اثرگذاری بر آن ) است. [ ۵]
نمونه هایی از چند عکاس مستند اجتماعی: الیوت ارویت، [ ۶] یاکوب ریس، لوئیس هاین، پل استرند.
از عکاس های ایرانی می توان به کاوه گلستان، نصرالله کسرائیان، نیوشا توکلیان محمد کوچکپور و کریم ملک مدنی اشاره کرد.