عوامل ارتجاع

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] با توجّه به آیات می توان عوامل ارتجاع را به دو عاملِ درونی (عواملی که در خود شخص وجود دارند) و عوامل بیرونی (عواملی که از خارج، ارتجاع شخص را سبب می شوند) تقسیم کرد.
قرآن در طول همه این عوامل، از شیطان به طور خاص یاد کرده و او را در ایجاد و زمینه سازی عوامل ارتجاع مؤثّر می شمارد.آیه ۲۱ لقمان پافشاری بر آیین پدران و نپذیرفتن کتاب خدا را پاسخی از سوی کافران به فراخوانیِ شیطان به عذاب سوزان تلقّی می کند:«واِذا قیلَ لَهُمُ اتَّبِعوا ما اَنزَلَ اللّهُ قالوا بَل نَتَّبِعُ ما وجَدنا عَلَیهِ ءاباءَنا اَو لَو کانَ الشَّیطنُ یَدعوهُم اِلی عَذابِ السَّعیر». آیه ۶۰ نساء نیز درخواست داوری از حاکمان باطل را پس از ایمان آوردن به دین حق که به نوعی ارتجاع است، خواسته شیطان برای گمراه سازی انسان و به بیراهه کشیدن او دانسته: «اَلَم تَرَ اِلَی الَّذینَ یَزعُمونَ اَنَّهُم ءامَنوا بِما اُنزِلَ اِلَیکَ وما اُنزِلَ مِن قَبلِکَ یُریدونَ اَن یَتَحاکَموا اِلَی الطّغوتِ وقَد اُمِروا اَن یَکفُروا بِهِ ویُریدُ الشَّیطنُ اَن یُضِلَّهُم ضَللاً بَعیدا». این عمل از نگاه قرآن ، نشانه ارتجاع و ارتداد منافقان است. همچنین نقش شیطان در ارتجاع از آیه ۲۵ محمد نیز فهمیده می شود. در این آیه، عامل ارتجاع و ارتداد به گذشته، جلوه گری کفر به دست شیطان دانسته شده است:«اِنَّ الَّذینَ ارتَدّوا عَلی اَدبرِهِم مِن بَعدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمُ الهُدَی الشَّیطنُ سَوَّلَ لَهُم واَملی لَهُم».
عوامل ارتجاع
اکنون پس از شناخت نقش شیطان به بررسی سایر عوامل و زمینه های ارتجاع می پردازیم:
← خو گرفتن به عادات و سنن گذشته
۱. ↑ لقمان/سوره۳۱، آیه۲۱.
...

پیشنهاد کاربران

بپرس