[ویکی اهل البیت] ابوجعفر بن علی بن ابراهیم معروف به ابن ابی جمهور احسائی (م 910 ق).
شیخ زین الدین علی احسائی (پدر بزرگوارش)، سید شمس الدین محمد موسوی احسائی، شیخ حسن بن عبدالکریم فتال، شیخ علی بن هلال جزائری.
سید محسن رضوی قمی، شیخ ربیعه جزائری سید شرف الدین طالقانی، شیخ محمد صالح غروی حلی، شیخ علی کرکی.
عوالی اللآلی العزیزیه، اسرار الحج، انوار المشهدیه، بدایه النهایه، تحفه الحسینیه، دُرر اللآلی العمادیه، زاد المسافرین، الأقطاب الفقهیه، معین الفکر، کتاب المقتل، مناظره بین الغروی والهروی.
ابن ابی جمهور احسائی، از جمله علمایی است که در طول تاریخ بحث های فراوانی را متوجه خود ساخته است. عده ای کتاب او را مردود، ضعیف، مطابق روایات اهل سنت و... دانسته اند. گروهی فراتر رفته و علاوه بر کتاب، در اعتبار مصنف هم مناقشه کرده اند و مثلا او را غلو کننده، صوفی، ضعیف، متساهل و یا غیر دقیق در نقل روایت دانسته اند. شیخ اعظم انصاری در کتاب رسائل چنین می فرماید:« و قد طعن فی ذلک التألیف و فی مؤلفه المحدث البحرانی فی مقدمات الحدائق». در مقابل، بزرگانی چون محدث نوری در مستدرک و سید نعمت الله جزائری در شرح خود بر« عوالی اللآلی» و آیت الله مرعشی نجفی در مقدمه کتاب، اشکالات وارده را نقل کرده و جواب های مفصلی به آنها داده اند. در این مقال جای بسط کلام نیست و طالبین می توانند به منابع فوق مراجعه کنند؛ اما در چند جمله مختصر می توان گفت: اولا: جواب ایرادها با جوابهای نقضی و حلی مفصلا داده شده است. ثانیا: علمایی چون علامه مجلسی، کتاب« عوالی اللآلی» را از مصادر بحار قرار داده و بزرگانی مانند شیخ یوسف بحرانی و قاضی نور اللّه شوشتری و... به آن اعتماد کرده و روایات آن را نقل کرده اند. ثالثا: مسأله اعتبار کتاب و عدم ذکر اسناد روایات نیز با توجه به هماهنگی روایات این کتاب با کتب معتبر و مسند قابل حل است. تنها مطلبی که باقی می ماند، تشخیص روایات صحیحه از غیر صحیحه است که در این کتاب نیز مانند تمام کتب روایی به عهده محقق و استفاده کننده از کتاب است و در هر کتاب روایی، محقق خبره این اصل اوّلی را مد نظر دارد که باید روایات و اعتبار آنها را از حیث سند و متن بدون چشم پوشی و از هر کتابی که باشد با دقت بررسی کند.
این کتاب، روایی است و شامل روایات فقهی و غیرفقهی می باشد. مصنف محترم، کتاب را در مدت چهار ماه در مشهد مقدس تألیف نموده و آن را بدین گونه مرتب کرده است:
سید نعمت الله جزائری شرح مبسوطی بر این کتاب نگاشته و با عنوان الجواهر الغوالی یا مدینه الحدیث منتشر شده است.
نسخه ای از کتاب در نجف اشرف است که تاریخ آن 899 ذکر شده و در حضور مصنف نوشته شده است. حواشی فراوانی نیز با عنوان «منه مد ظله» در آن به چشم می خورد. این نسخه از نظر اعتبار در بالاترین درجه ممکن است و نسخه آیت الله بروجردی از روی آن استنساخ شده که در زمان حیات مؤلف بوده.
شیخ زین الدین علی احسائی (پدر بزرگوارش)، سید شمس الدین محمد موسوی احسائی، شیخ حسن بن عبدالکریم فتال، شیخ علی بن هلال جزائری.
سید محسن رضوی قمی، شیخ ربیعه جزائری سید شرف الدین طالقانی، شیخ محمد صالح غروی حلی، شیخ علی کرکی.
عوالی اللآلی العزیزیه، اسرار الحج، انوار المشهدیه، بدایه النهایه، تحفه الحسینیه، دُرر اللآلی العمادیه، زاد المسافرین، الأقطاب الفقهیه، معین الفکر، کتاب المقتل، مناظره بین الغروی والهروی.
ابن ابی جمهور احسائی، از جمله علمایی است که در طول تاریخ بحث های فراوانی را متوجه خود ساخته است. عده ای کتاب او را مردود، ضعیف، مطابق روایات اهل سنت و... دانسته اند. گروهی فراتر رفته و علاوه بر کتاب، در اعتبار مصنف هم مناقشه کرده اند و مثلا او را غلو کننده، صوفی، ضعیف، متساهل و یا غیر دقیق در نقل روایت دانسته اند. شیخ اعظم انصاری در کتاب رسائل چنین می فرماید:« و قد طعن فی ذلک التألیف و فی مؤلفه المحدث البحرانی فی مقدمات الحدائق». در مقابل، بزرگانی چون محدث نوری در مستدرک و سید نعمت الله جزائری در شرح خود بر« عوالی اللآلی» و آیت الله مرعشی نجفی در مقدمه کتاب، اشکالات وارده را نقل کرده و جواب های مفصلی به آنها داده اند. در این مقال جای بسط کلام نیست و طالبین می توانند به منابع فوق مراجعه کنند؛ اما در چند جمله مختصر می توان گفت: اولا: جواب ایرادها با جوابهای نقضی و حلی مفصلا داده شده است. ثانیا: علمایی چون علامه مجلسی، کتاب« عوالی اللآلی» را از مصادر بحار قرار داده و بزرگانی مانند شیخ یوسف بحرانی و قاضی نور اللّه شوشتری و... به آن اعتماد کرده و روایات آن را نقل کرده اند. ثالثا: مسأله اعتبار کتاب و عدم ذکر اسناد روایات نیز با توجه به هماهنگی روایات این کتاب با کتب معتبر و مسند قابل حل است. تنها مطلبی که باقی می ماند، تشخیص روایات صحیحه از غیر صحیحه است که در این کتاب نیز مانند تمام کتب روایی به عهده محقق و استفاده کننده از کتاب است و در هر کتاب روایی، محقق خبره این اصل اوّلی را مد نظر دارد که باید روایات و اعتبار آنها را از حیث سند و متن بدون چشم پوشی و از هر کتابی که باشد با دقت بررسی کند.
این کتاب، روایی است و شامل روایات فقهی و غیرفقهی می باشد. مصنف محترم، کتاب را در مدت چهار ماه در مشهد مقدس تألیف نموده و آن را بدین گونه مرتب کرده است:
سید نعمت الله جزائری شرح مبسوطی بر این کتاب نگاشته و با عنوان الجواهر الغوالی یا مدینه الحدیث منتشر شده است.
نسخه ای از کتاب در نجف اشرف است که تاریخ آن 899 ذکر شده و در حضور مصنف نوشته شده است. حواشی فراوانی نیز با عنوان «منه مد ظله» در آن به چشم می خورد. این نسخه از نظر اعتبار در بالاترین درجه ممکن است و نسخه آیت الله بروجردی از روی آن استنساخ شده که در زمان حیات مؤلف بوده.
wikiahlb: عوالى_اللئالى