عهد عتیق

[ویکی فقه] عهد عتیق، مجموعه ۳۹ کتاب و یا رساله ای است که به زعم مسیحیان و یهودیان توسط برخی از پیامبران و یا پیروان آنها در طول قرون متوالی ـ از زمان حضرت موسی (علیه السّلام) تا قبل از میلاد مسیح (علیه السّلام) نگاشته شده است.
عهد قدیم، که تنها بخش مورد اعتقاد یهودیان و قسمتی از کتاب مسیحیان است، حدود سه چهارم کتاب مقدس را در بر می گیرد. این مجموعه، که گفته می شود طی قرن ها و به دست نویسندگان مختلف نگاشته شده، در برگیرنده مطالب متنوعی از قبیل تاریخ، شریعت، حکمت، مناجات، شعر و پیشگویی است. بیشتر کتاب های این بخش به زبان عبری و اندکی از آن به زبان کلدانی نوشته شده است. (دو زبان عبری و کلدانی از زبان های سامی و هم خانواده با عربی اند.). این مجموعه مشتمل بر ۳۹ یا ۴۶ کتاب است این اختلاف از تفاوت دو نسخه قدیمی عهد قدیم نشات می گیرد. پنج کتاب آغازین این بخش، تورات حضرت موسی (علیه السّلام) نامیده می شود. البته کاتولیک ها و ارتودکس ها علاوه بر این مجموعه، ۷ کتاب دیگر را نیز جزء بخش عهد عتیق کتاب مقدس می دانند. بخش عهد جدید مجموعهی ۲۷ کتاب و یا رساله ای است که سالها بعد از حضرت مسیح به زعم مسیحیان توسط ۸ تن از شاگردان و یا پیروان اولیهی آن حضرت در طول ده ها سال نگاشته شده است. چهار کتاب آغازین این بخش انجیل نامیده می شود.
بررسی تورات و عهد عتیق
آنچه از لابلای تورات فعلی بر می آید این است که شریعت حضرت موسی (علیه السّلام) به تدریج متجاوز از چهل سال از جانب خدا بر حضرت آن حضرت نازل شده است. حضرت موسی در آخر عمرش به نوشتن و جمع آوری این مجموعه پرداخت و پس از نوشتن همه آنها، آن را به کاهنان و بزرگان بنی اسرائیل تسلیم کرد و امر کرد که آن را در کنار تابوت عهد بگذارند و هر هفت سال آن را باز کنند و برای مردم بخوانند. (در تورات سفر تثنیه، باب ۳۱ آیات ۹ تا ۱۲چنین میخوانیم: «آنگاه موسی قوانین خدا را نوشت و آن را به کاهنان لاوی که صندوق عهد خداوند را حمل می کردند و نیز به ریش سفیدان اسرائیل سپرد. او به ایشان فرمود: این قوانین را در پایان هر هفت سال یعنی در سالی که قرض ها بخشیده می شود، هنگام عید خیمه ها، که تمام قوم اسرائیل در حضور خداوند در مکانی که او برای عبادت تعیین می کند جمع می شوند، برای آنها بخوانید...» از این رو «یهودیان و مسیحیان تورات را نوشته خود حضرت موسی (علیه السّلام) میدانند. همچنین سایر کتاب های عهد عتیق به برخی از انبیاء منسوب شده است.» آری، اگرچه اصل تورات بنا به اعتقاد ما نیز به عنوان کتابی آسمانی و وحیانی مورد قبول است لکن تورات کنونی بدون شک غیر از مجموعه قوانینی است که موسی به عنوان وحی الهی برای قوم خود نوشت و به یادگار گذاشت.
نسخه قدیمی
مجموعه عهد قدیم در اصل ـ غیر از بخش کوچکی از آن ـ به زبان عبری نگاشته شده است. در سده های قبل از میلاد مسیح، این مجموعه به یونانی ترجمه شده است. بنابراین، دو نسخه قدیمی از این کتاب وجود دارند که تا اندازه ای با هم متفاوتند.پس از اشغال سرزمین فلسطین در قرن چهارم قبل از میلاد، به دست اسکندر، یهودیان در سراسر امپراتوری پراکنده شدند و به تدریج زبان مادری خود (عبری) را فراموش کردند و به زبان یونانی روی آوردند. در قرن سوم قبل از میلاد و در زمان حکومت بطلمیوس فیلادلفوس بر مصر، به امر او، یهودیان اسکندریه کتاب عهد قدیم را به زبان یونانی ترجمه کردند. این ترجمه به "سبعینیه" معروف است؛ چون گفته می شود که این کتاب را حدود هفتاد نفر ترجمه کرده اند.نسخه سبعینیه با متن عبری تفاوت هایی دارد. مهم ترین تفاوت آنها، این است که هفت کتاب در این نسخه موجود است که متن عبری آن در دست نیست. این کتاب ها عبارتند از: طوبیت، یهودیت، حکمت سلیمان، حکمت یشوع بن سیراخ، باروک، کتاب اول مکابیان و کتاب دوم مکابیان.همچنین برخی از کتاب های موجود در متن عبری در نسخه سبعینیه بخش هایی اضافه دارند.در دو قرن قبل از مسیحیت و یک قرن پس از آن بسیاری از یهودیان و نیز بعداً مسیحیان، از این نسخه استفاده می کردند، تا اینکه در حدود سال ۱۰۰ م. سران یهود شورایی تشکیل دادند و بر رسمیت ۳۹ کتاب ـ که در متن عبری بود، ـ رای دادند و اسفار هفت گانه موجود در ترجمه سبعینیه را غیر قانونی اعلام کردند. اما مسیحیان این نسخه را معتبر دانسته، به استفاده از آن ادامه دادند تا اینکه پروتستان ها در قرن شانزدهم به متن عبری بازگشتند و این هفت کتاب را غیر رسمی اعلام کردند. بنابراین، یهودیان و پروتستان های مسیحی متن عبری را قانونی می دانند و کتاب های عهد قدیم را ۳۹ عدد می شمرند و دو فرقه مسیحی کاتولیک و ارتدکس نسخه سبعینیه را معتبر دانسته، تعداد کتاب های عهد قدیم را ۴۶ می دانند.
تقسیم بندی عهد قدیم
...

عهد عتیق یا عهد قدیم بخش اول کتاب مقدس مسیحی است که به طور کلی بر تنخ، مجموعه کتب مقدس یهودیان، استوار است. عهد عتیق نامی است که مسیحیان در مقابل عهد جدید به این کتاب داده اند و عهد جدید، بخش دوم کتاب مقدس مسیحی است.
نسخه های کنونی عهد عتیق از ۳۹ کتاب تشکیل شده اند؛ ترتیب این کتاب ها در نسخه های یهودی و مسیحی با هم تفاوت دارد؛ مسیحیان علاوه بر این ۳۹ کتاب، ۷ کتاب دیگر که امروزه با عنوان کتب قانون ثانی شناخته می شوند ( کتاب اول مکابیان، کتاب دوم مکابیان، کتاب توبیاس، کتاب یهودیه بنت مراری، کتاب باروخ، کتاب یشوع بن سیراخ، کتاب حکمت سلیمان ) را هم در زمرهٔ کتاب های عهد عتیق می دانستند، اما یهودیان آن کتب را اپوکریفا می نامیدند و نامعتبر می دانستند. در قرن ۱۶ بعد از میلاد، مارتین لوتر رهبر نهضت پروتستان در الهامی بودن این کتاب ها تردید کرد و آن ها را از عهد عتیق خارج کرد، اما شاخهٔ کاتولیک و ارتدوکس همچنان این کتب را معتبر می دانند و همراه با عهد عتیق به چاپ می رسانند، [ ۱] یهودیان و شاخهٔ پروتستان ادعا می کنند که این کتب هیچگاه جزو مجموعهٔ عهدقدیم نبوده اند، اما در مقابل مسیحیان کاتولیک و ارتودکس معتقدند یهودیان و بعدها شاخهٔ مسیحی - پروتستان این کتاب ها را از کتاب مقدس حذف کردند، چرا که تعالیم این کتب با اعتقاد آنان ناسازگار است.
اصطلاح عهد عتیق از نظر مسیحیان، ناظر به پیمانی است که خدا با پیامبران پیش از عیسی بسته بود. در این پیمان نجات بشر ( یا مرتبه ای از آن ) با وعده و وعید، قانون و شریعت به دست می آید، در حالی که در عهد جدید نجات از طریق محبت حاصل می شود.
بر طبق آموزهٔ سنتی یهودیت و مسیحیت، تنخ ( که بر طبق تقسیم بندی یهودیان شامل ۲۴ کتاب است و مسیحیان آن را عهد عتیق ) می نامند، توسط انبیا، و از زمان موسی ( که تورات را نگاشت ) تا زمان عیسی مسیح به نگارش درآمده اند.
عهد عتیق، در یک زمان معین، و توسط شخصی معین تنظیم نیافته بلکه، مجموعهٔ اسفار آن توسط اشخاص گوناگون، در دوران های گوناگون نگارش شده است. نخستین سِفر از این اسفار را سفر عاموس و آخرین آن ها را سفر دانیال دانسته اند. سِفر نخستین چنان که گفته اند در سال ۷۵۰ پیش از میلاد و سفر آخرین در قرن دوم پیش از میلاد نوشته شده است. [ ۲]
مشتمل بر پنج کتاب است:
• سفر پیدایش
• سفر خروج
• سفر لاویان
• سفر اعداد
• سفر تثنیه

رجوع شود به:کتاب مقدس