علی بن حماد بصری

[ویکی شیعه] ابوالحسن علی بن حماد بن عبیدالله بن حماد عبدی بصری، مشهور به اِبْن حَمّاد فقیه، محدث و شاعر امامی قرن چهارم هجری قمری/۱۰م بود. از او اشعار بسیاری در کتاب های شیعه در مدح و رثای ائمه معصومین(ع) و ذکر مناقب و احوال ایشان نقل شده است. بیتی در مدح علی (ع)، به او نسبت داده شده که سبب جنجال بسیاری شده است. او در این بیت « امین » را به گمراهی متهم کرد چرا که وحی را از حیدر باز داشت.
در نسبت او که عبدی (منسوب به عبدالقیس) یا عَدَوی (منسوب به بنی عدی) بوده است، میان محققان اختلاف است. عبدی نسبت یکی دیگر از شعرای اهل بیت (ع) یعنی سیف یا سفیان بن مصعب بوده و این امر سبب اشتباه برخی از رجال شناسان شده است.
از تاریخ ولادت و وفات او اطلاع دقیقی در دست نیست. اما علی بن محمد صوفی که حدود ۳۸۷ تا ۳۹۰ق زاده شده، در کتاب المجدی گفته است: ابو علی بن دانیال که از خویشان من بوده قصیده ای برای من نقل کرد که ابن حماد برای او انشاد کرده بود. از این رو می توان حدس زد که وی در طبقه شیخ صدوق (د ۳۸۱ق /۹۹۱م) بوده و در اوایل قرن چهارم هجری قمری به دنیا آمده و در اواخر آن وفات یافته است.