علم امام علی به شهادت خود

[ویکی فقه] امام علی (علیه السّلام) امام اول شیعیان، صحابی، راوی، پسرعمو و داماد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) است. در روایات متواتری وارد شده که آن حضرت از شهادت خود خبر داشت و قاتل خود را می شناخت و حتی از جزئیات شهادت خویش نیز اطلاع داشت، لذا شبهه شده که چرا آن حضرت با اطلاع به این مطلب به مسجد رفتند؟ در این جا روایت را آورده و به پاسخ این شبهه می پردازیم.
بر اساس احادیث شیعه و اهل تسنن، امیرمؤمنان (علیه السّلام) پیشاپیش از شهادت خود خبر داد و قاتل خود را می شناخت و حتی از جزئیات شهادت خویش نیز اطلاع داشتند. لازم به ذکر است که در روایات امامیه جزئیات بیشتری همچون اطلاع از زمان و مکان شهادت نیز وجود دارد.مطابق گزارش شیخ مفید، احادیث در این باره متواتر است. ایشان می نویسد:تواترت الروایات من نعیه (علیه السّلام) نفسه قبل وفاته و الخبر عن الحادث فی قتله و انه یخرج من الدنیا شهیدا بضربة فی راسه یخضب دمها لحیته فکان الامر فی ذلک کما قال.
مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۱، ص۳۱۹، تحقیق:مؤسسة آل البیت (علیهم السّلام) لتحقیق التراث، ناشر:دار المفید للطباعة والنشر والتوزیع - بیروت – لبنان، سال چاپ:۱۴۱۴ - ۱۹۹۳ م.
شماری از را روایات در این ضمینه تقدیم می گردد:
← روایت امام باقر
با توجه به آنکه مطابق آموزه های شریعت، حفظ جان واجب است، این پرسش مطرح است، چرا امام علی (علیه السّلام) با علم کامل به زمان و مکان شهادتش، به مسجد رفت و شهید شد بلکه آن حضرت باید مسجد نمی رفت یا لااقل افرادی را به عنوان محافظ می گمارد تا از مرگ در امان بماند.همان طور که گذشت علم امیرمؤمنان (علیه السّلام) به شهادت، محصول روایات فراوان است که حتی برخی از گزارش های اهل سنت، از این امر حکایت دارد. از طرفی این پرسش سابقه کهن دارد و همان طور که در ادامه می آید، از برخی ائمه (علیهم السّلام) نیز پرسیده اند و اهل بیت (علیهم السّلام) قرن ها پیش پاسخ داده اند و آنچه از روایات امامان معصوم (علیهم السّلام) استفاده می شود این است که امیرمؤمنان (علیه السّلام) تسلیم فرمان خداوند و قضا و قدر الهی است و رفتن آن حضرت به مسجد و شهادت ایشان در راستای تحقق این مساله است و علم ایشان نیز تغییری در اصل مساله ایجاد نمی کند زیرا علم پیامبر و امامان (علیهم السّلام) گاهی به حوادث حتمی و تغییر ناپذیر تعلق می گیرد. بنابراین، برخی از چیزهایی که آن بزرگواران به آنها علم دارند، همان چیزهایی اند که بی گمان تحقق خواهند یافت. بنابراین این علم در حوادث تغییری پدید نمی آورد و نمی توان سرنوشت چیزی را با آن تغییر داد و مطابق برخی از روایات پیشین، این وعده الهی حتمی است و دروغ نیست. «عَهْداً مَعْهُوداً وَ وَعْداً غَیْرَ مَکْذُوبٍ».
← روایات
...