عقیلی شیرازی محمدهاشم

[ویکی نور] «محمّد هاشم شیرازی» معروف به علوی خان از مشاهیر طب سنتی است. وی فرزند حکیم میر محمد هادی شیرازی معروف به قلندر است که در سال 1080 یا 1081ق در شیراز به دنیا آمد.
وی نزد پدر و پدر بزرگش به تحصیل پرداخت. از اساتید دیگر او می توان به میرزا لطف الله شیرازی و آخوند مسیحای فسایی اشاره کرد. (دانشنامه ادب فارسی، ج4، ص1088)
او چون محیط شیراز را مطابق خواسته های خود ندید در سال 1111ق و در عصر پادشاهی اورنگ زیب به هند مهاجرت کرد. او هرچند به دربار اورنگ زیب راه یافت، اما هرگز جزء پزشکان دربار او نشد، در عوض به خدمت محمّد اعظم، پسر او در آمد و به مدت سی سال در دربار او مشغول به کار بود و از جانب او لقب معتمد الملک را دریافت نمود و حقوق کلانی به میزان سه هزار روپیه در ماه از خزانه دولتی به او پرداخت می شد. البته وی بیشتر با لقب علوی خان شناخته می شود، لقبی که از جانب پادشاه قبل از محمد اعظم به وی عطاء شده بود.
در همین ایام، دولت گورکانیان هند مورد حمله سپاهیان نادر قرار گرفت. نادر شاه افشار پس از منقرض شدن سلسله صفویه و بیرون راندن افغان ها از ایران و نیز تسلط بر افغانستان کنونی، در سال 1151ق به سوی دهلی، پایتخت هند روانه شد.
پس از فتح دهلی، از آنجا که نادرشاه مبتلا به بیماری بود، علوی خان مأمور درمان او شد و چنان در این کار موفقیت به دست آورد که نادر او را همراه خود به ایران برد. نقل است که در همین دوران، وی از جانب نادر شاه لقب معتمدالملوک را دریافت کرد. سرانجام پس از دو سال همراهی علوی خان با نادر، در سال 1154ق روانه سفر حج گردید و پس از انجام سفر حج به سال 1156ق به هند بازگشت و در دهلی به درمان محمّدشاه که بیمار بود پرداخت. (دانشنامه ادب فارسی، ج4، ص1088)