عدد تواتر

[ویکی فقه] بیشتر عالمان، عدد خاصی را در متواتر شرط ندانسته اند؛ ولی معیار در تواتر به دست آمدن علم از اِخبار آن گروه است و دلیل بر این مطلب، اصل عدم اشتراط عدد خاص می باشد؛ چه بسا عدد کمتر در موردی موجب علم شود و عدد بیشتر در مورد دیگری قطع و علم نیاورد. علامه مامقانی و شهید ثانی در درایه و والد شیخ بهایی در وصول الأخیار و شیخ یاسین، مؤلف معین النبیه نیز بر این عقیده اند. در میان عامه نیز شهاب الدین احمد ابن حجر عسقلانی در شرح نخبه الفکر و ابو زکریا میحی بن شرف نووی در تقریب و سیوطی در شرح آن (تدریب الراوی)، این قول را اختیار کرده اند. شهید ثانی، تعیّن عدد مخبران را در تعدادی که ذکر آن خواهد آمد، از خرافات دانسته و می نویسد: «هیچ گونه ارتباطی بین آیات قرآن و ادلّه کسانی که عدد خاصی را شرط دانسته اند، وجود ندارد. اینان نیز در این عدد اختلاف دارند:
سخن مرحوم سید محمد مجاهد را یادآور می شویم:
«در تواتر، عدد خاصی شرط نیست؛ بلکه مناط حصول علم است، به نحوی که معمولاً از چنین خبری علم حاصل شود؛ پس معتبر، عددی است، که وصف مذکور حاصل شود، که این گاهی با ده نفر یا کمتر و یا بیشتر حاصل می شود.»
مؤلف منیه الاصول، این قول را به بیشتر علما نسبت داده است.