شیخ عبدالله صدرالادباء ( ۱۲۶۳ مهرجرد یزد - ۱۳۲۳ ) که نام خانوادگی یاسایی برگزید، شاعر، قاضی، نماینده مجلس شورای ملی و نخستین رئیس اداره کل تجارت ایران بود که بعدها به وزارت بازرگانی تبدیل شد. یاسایی همچنین نخستین مدیرعامل اولین تشکیلات هواپیمایی تجاری در ایران است. او همچنین در پایه ریزی دادگستری نوین در ایران نقش داشت و نخستین کسی است که برای ممنوعیت قانونی مصرف مواد مخدر در ایران کوشید.
شیخ عبدالله تحصیلات خود را مدرسه خان یزد آغاز کرد و در مدرسه چهارباغ اصفهان ادامه داد. سپس وارد خدمت معارف شد و به مدیریت مدرسه ناظمیه دامغان رسید. [ ۱] حبیب یغمایی از شاگردان او در این مدرسه بود. [ ۲] در سال ۱۲۹۶ خورشیدی به خدمت عدلیه درآمد و مدتها ریاست عدلیه سمنان، دامغان، شاهرود، نیشابور و سبزوار را بر عهده داشت و سپس در سال ۱۳۰۵ به نمایندگی از دامغان و سمنان به مجلس شورای ملی رفت.
صدرالادباء در مجلس طرحی برای ممنوعیت خرید و فروش و مصرف تریاک به مجلس داد که نخستین اقدام قانونی علیه مصرف مواد مخدر در ایران به شمار می رود. [ ۳] این طرح به تصویب نرسید. یاسایی از هواداران رضاخان و طرفداران پایان دادن به سلطنت قاجار و انتقال سلطنت به او بود. در اسفند ۱۳۰۳ که مجلس در حال اصلاح قانون انتخابات بود، پیشنهاد داد ماده ای در این قانون لحاظ شود که به دوره بعدی مجلس ( دوره ششم ) اختیار تغییر قانون اساسی را بدهد تا بتواند درباره تغییر سلطنت تصمیم بگیرد. این پیشنهاد که در کمیسیون طرح شده بود، پذیرفته نشد. هنگامی که همراهان او در جناح اکثریت مجلس برآن شدند که سلطنت را تغییر دهند، پیشنهاد داد که این تغییر به همه پرسی گذاشته شود. [ ۴] در نهم آبان ۱۳۰۴ که جناح اکثریت مجلس طرح دوفوریتی انقراض سلطنت قاجاریه و انتقال قدرت به رضاشاه را در دستور گذاشت، یاسایی در پاسخ به مخالفانی که این طرح را خلاف قانون اساسی می دانستند، اصولی از قانون اساسی را برشمرد که به باور او، نقض شده بودند و چنین استدلال کرد که اگر مجلس توانسته این اصول را نقض کند، اصول مربوط به سلطنت قاجار را هم می تواند نقض کند. [ ۵]
یاسایی در دوره ششم مجلس شورای ملی از همکاران علی اکبر داور وزیر عدلیه در پی ریزی دادگستری نوین در ایران بود. در دوره هفتم و اوائل دوره هشتم نیز نماینده مجلس بود تا اینکه در اواسط خرداد ۱۳۱۰ که وزارت اقتصاد ملی به سه اداره کل صناعت، تجارت و فلاحت تقسیم شد، یاسایی به معاونت وزیر و ریاست تجارت منصوب شد و از مجلس رفت.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفشیخ عبدالله تحصیلات خود را مدرسه خان یزد آغاز کرد و در مدرسه چهارباغ اصفهان ادامه داد. سپس وارد خدمت معارف شد و به مدیریت مدرسه ناظمیه دامغان رسید. [ ۱] حبیب یغمایی از شاگردان او در این مدرسه بود. [ ۲] در سال ۱۲۹۶ خورشیدی به خدمت عدلیه درآمد و مدتها ریاست عدلیه سمنان، دامغان، شاهرود، نیشابور و سبزوار را بر عهده داشت و سپس در سال ۱۳۰۵ به نمایندگی از دامغان و سمنان به مجلس شورای ملی رفت.
صدرالادباء در مجلس طرحی برای ممنوعیت خرید و فروش و مصرف تریاک به مجلس داد که نخستین اقدام قانونی علیه مصرف مواد مخدر در ایران به شمار می رود. [ ۳] این طرح به تصویب نرسید. یاسایی از هواداران رضاخان و طرفداران پایان دادن به سلطنت قاجار و انتقال سلطنت به او بود. در اسفند ۱۳۰۳ که مجلس در حال اصلاح قانون انتخابات بود، پیشنهاد داد ماده ای در این قانون لحاظ شود که به دوره بعدی مجلس ( دوره ششم ) اختیار تغییر قانون اساسی را بدهد تا بتواند درباره تغییر سلطنت تصمیم بگیرد. این پیشنهاد که در کمیسیون طرح شده بود، پذیرفته نشد. هنگامی که همراهان او در جناح اکثریت مجلس برآن شدند که سلطنت را تغییر دهند، پیشنهاد داد که این تغییر به همه پرسی گذاشته شود. [ ۴] در نهم آبان ۱۳۰۴ که جناح اکثریت مجلس طرح دوفوریتی انقراض سلطنت قاجاریه و انتقال قدرت به رضاشاه را در دستور گذاشت، یاسایی در پاسخ به مخالفانی که این طرح را خلاف قانون اساسی می دانستند، اصولی از قانون اساسی را برشمرد که به باور او، نقض شده بودند و چنین استدلال کرد که اگر مجلس توانسته این اصول را نقض کند، اصول مربوط به سلطنت قاجار را هم می تواند نقض کند. [ ۵]
یاسایی در دوره ششم مجلس شورای ملی از همکاران علی اکبر داور وزیر عدلیه در پی ریزی دادگستری نوین در ایران بود. در دوره هفتم و اوائل دوره هشتم نیز نماینده مجلس بود تا اینکه در اواسط خرداد ۱۳۱۰ که وزارت اقتصاد ملی به سه اداره کل صناعت، تجارت و فلاحت تقسیم شد، یاسایی به معاونت وزیر و ریاست تجارت منصوب شد و از مجلس رفت.
wiki: عبدالله یاسایی