عبدالرحمان تمکین بخارایی

[ویکی فقه] عبدالرحمان تمکین بخارایی، از شاعران فارسی گوی بخارا است.
در ۱۲۶۸/ ۱۸۵۱ در روستای بوریابافِ بخارا در خانواده ای روحانی به دنیا آمد. پدرش، عبدالخالق، هنگامی که تمکین کودک بود به بخارا نقل مکان کرد. تمکین در مدارس بخارا درس خواند و پس از اتمام تحصیلات، در مدرسه دارالشفا به تدریس پرداخت. در زمان حکومت امیرعبدالاحد منغیت (۱۳۰۳ـ۱۳۲۹/ ۱۸۸۵ـ ۱۹۱۰) مدتی به کار دولتی روی آورد ولی به سبب ناسازگاریش با محیط و اطرافیان و انتقاد از برهان الدین قاضی کلان (قاضی القضاه)، از تدریس در مدرسه دارالشفا محروم شد و برای گذران زندگی به احیای باغچه ای پرداخت که از پدرش به ارث برده بود. وی از آن پس از کارهای امیر، بویژه واگذاری امر خطیری چون قاضی کلانی به ملابرهان الدین، انتقاد کرد.
کسادی بازار فضل و هنر در بخارا
در بخارا، به گفته احمد دانش، بازار فضل و هنر کساد بود و تمکین بارها نارضایی شدید خود را از اوضاع بحرانی بخارا و دگرگونیهای سیاسی و فرهنگی و اقتصادی آن ابراز کرد. این انتقادها به مذاق عده ای، از جمله منسوبان به دربار، خوش نیامد و به همین سبب ارزیابی تذکره نگاران دربار عبدالاحد چون افضل مخدوم پیرمستی (متوفی ۱۹۱۵) و حاج نعمت اللّه محترم (متوفی ۱۹۲۰)، در باره آثار تمکین نباید درست باشد. محترم او را خودنما و متکبر خوانده و عبدی اگر چه انتقادی سست بنیاد کرده، هنر و مهارت او را ستوده است.
وفات
تمکین به ۶۳ سالگی نرسیده بود که به گفته خودش توان راه رفتن را از دست داد و شاید این پیری زودرس بر اثر مصائب زندگیش بود. وی در ۱۳۳۳/ ۱۹۱۵ و به قولی در ۱۳۳۶/ ۱۹۱۸ در بخارا درگذشت.
آثار تمکین
...