طهارت

[ویکی فقه] از آن جهت که دین اسلام یک برنامه کامل برای زندگی بشر بوده و تمام جنبه های حیات مادی و معنوی او را در نظر دارد و از جهتی بهداشت یکی از ابعاد مهم زندگی بشر است، اسلام عزیز نسبت به مسأله طهارت و بهداشت عنایت شایانی دارد.
قرآن مجید در این باره می فرماید: «رِجالٌ یُحِبُّونَ انْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ المُطَّهِّرین مردانی که دوست دارند، پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد. از پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم: «طهارت نیمی از ایمان است». (الطهور نصف الایمان).از پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم: «طهارت کلید نماز است».(مفتاح الصّلاة الطّهور.)از پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم: «دین بر پایه نظافت بنا شده است».(بنی الدّین علی النّظافة.)از پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم: «چه بد بنده ای است بنده کثیف». (بئس العبد القاذورة.)یکی از عرفا فرموده: لازم است که صاحبان بصیرت هوشیار بوده از این ظواهر بفهمند که اصل ایمان آبادی و عمران قلب و اندرون است و بدانند که منظور حضرت رسول از جمله طهارت نصف ایمان است این است که اصلاح ظاهر با نظافت و طهارت آن بوسیله ریختن آب نصف ایمان است و نصف دیگر آن اصلاح باطن بوسیله اعمال صالح و اخلاق پسندیده است.
طهارت در فقه
پاک شدن، حالتی معنوی که در نتیجه وضو ، غسل یا تیمم ،برای انسان حاصل می شود.
مراتب طهارت
طهارت چهار مرتبه دارد:۱. پاک نمودن و نظافت ظاهر از چرک و نجاست و کثافات.۲. پاک نمودن اعضاء و جوارح بدن از جرائم و گناهان.۳. تطهیر قلب از رذایل اخلاقی.۴. تطهیر اندرون از غیر خدا «یعنی عدم توجه به مخلوق در تمام شئون زندگی».البته این مرتبه آخر مخصوص انبیاء و صدّیقین است.و باید توجه داشت که در هر مرتبه ای طهارت نیمی از عملی است که با آن طهارت انجام می شود. این مراتب که برای طهارت ذکر شد در واقع مراتب و درجات ایمان هستند و هر مرتبه ای در حدی مخصوص به خود قرار دارد و هیچ بنده ای به طبقه بالا نمی رسد مگر طبقات پایین تر از آن را طی کرده باشد.بنابر این هیچ کسی به طهارت اندرون از غیر خدا و اصلاح آن به وسیله شناخت و کشف جلال و عظمت او نمی رسد مگر خود را از اخلاق ناپسند خالی کرده و با اخلاق پسندیده اصلاح نماید و هیچ کسی به این مرتبه نمی رسد مگر از طهارت جوارح و اعضاء از گناهان و اصلاح آنان با اطاعت و عبادات فارغ شده باشد.

[ویکی شیعه] طهارت، اصطلاحی فقهی و عنوانی عمومی است برای حالتی که با برخی افعال شرعی مثل وضو، غسل و تیمم پدید می آید و نیز چیزهایی که باعث از بین رفتن نجاسات می شوند و در فقه شیعه به آنها مُطَهِّرات یا پاک کننده ها می گویند.
طهارت از نجاست جزو شرایط صحیح بودن برخی از عبادات مثل نماز است.
طهارت ظاهری پاک بودن بدن و لباس از نجاسات است، طهارت باطنی پاکی و نورانیتی است که از طریق وضو، غسل یا تیمم حاصل می شود و طهارت اخلاقی به معنای خالی شدن روح از آلودگی های شرک و گناه است.

[ویکی اهل البیت] کلیدواژه: عبادت، ایمان، طهارت، طهارت ظاهری، طهارت باطنی، طهارت انبیا، طهارت شرعی، آثار طهارت، مطهرات
طهارت زدودن و پاک کردن درون و برون، از آلودگی ها و خبائث است.
از لحاظ فقهی طهارت شرط صحت نماز و برخی دیگر از عبادات است و بر دو قسم می باشد:
اسباب پاک شدن از نجاسات، مطهرات نام دارند و عبارتند از: آب، زمین، آفتاب، استحاله، انتقال، انقلاب، اسلام، تبعیت، برطرف شدن عین نجاست، استبراء حیوان نجاست خوار، غائب شدن مسلمان و خارج شدن خون متعارف از حیوان ذبح شده. صحت نماز و طواف، مشروط به این قسم از طهارت نیز می باشد، هر چند در حصول آن قصد قربت لازم نیست.
مسجد در اسلام، ارزنده ترین و مناسبترین جای عبادت است. قرآن مجید مسجد روندگان را انسان های خوش طینتی دانسته که برای تطهیر و تزکیه خویش وارد مسجد می شوند و مورد عنایت الهی هستند: «فیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ»؛ در آن (مسجد) مردانی هستند که دوست دارند پاکیزه و طاهر باشند و خدا پاکیزگان را دوست دارد».
همچنین قرآن پس از دستورهای لازم برای انجام غسل، وضو و تیمم می فرماید: «ما یُریدُاللَّهُ لِیَجْعَلَ عَلَیْکُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلکِنْ یُریدُ لِیُطَهِّرَکُمْ»؛ خداوند نمی خواهد دشواری برای شما ایجاد کند، بلکه می خواهد شما را پاکیزه سازد.
رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره اهمیت طهارت و پاکیزگی چنین فرموده است: بُنِیَ الدّینُ عَلَی النَّظافَةِ وَ قالَ: مِفْتاحُ الصَّلاةِ الطَّهُورُ؛ دین بر نظافت و پاکی بنا شده و کلید قبولی نماز طهارت است.
در جای دیگر فرمود: الطَّهُورُ شَطْرُ الْایمانِ؛ طهارت نیمی از ایمان است.

[ویکی فقه] طهارت (ابهام زدایی). واژه طهارت ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • طهارت (اخلاق)، یکی از اصطلاحات اخلاقی، به معنای پاکی درون از آلودگی های نفسانی• طهارت (فقه)، یکی از اصطلاحات فقهی، به معنای مقابل نجاست و دارای کاربرد در ابواب فقهی• طهارت (قواعد فقهی)، یکی از قواعد فقهی، به معنای حکم به طهارت اشیا تا زمان علم به نجاست آنها
...

[ویکی فقه] طهارت (اخلاق). از آن جهت که دین اسلام یک برنامه کامل براى زندگی بشر بوده و تمام جنبه هاى حیات مادى و معنوى او را در نظر دارد و از جهتى بهداشت یکى از ابعاد مهم زندگى بشر است، اسلام نسبت به مسأله طهارت و بهداشت عنایت شایانى دارد. مراد از طهارت، خالی شدن و پاک گشتن از هر چیزی است که موجب ناپاکی ها و کثافات ظاهر و باطن آدمی گردد.
اهل طهارت، محبوبان خدایند
بقره/سوره۲، آیه۲۲۲.
پاک شدن، حالتى معنوى که در نتیجه وضو، غسل یا تیمم، براى انسان حاصل مى شود.
آثار و فواید
امیرالمومنین (علیه السّلام) فرمود: دل های پاکیزه، نظرگاه های خدایند، پس هر کس دلش را پاک نمود، خدای سبحان در آن نظر می کند.
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، ص۵۰۱.
...

[ویکی فقه] طهارت (فقه). طهارت مقابل نجاست است.
طهارت در لغت به معنای پاکی، پاکیزگی و نظافت آمده است.
المفردات (راغب)، واژه «طهر».
لیکن در عرف شرع معنایی خاص که مناسب با معنای لغوی می باشد پیدا کرده است. گروهی از فقها به ثبوت حقیقت شرعی برای واژه یاد شده تصریح کرده اند؛ لیکن در چیستی معنای شرعی آن از جهات گوناگون اختلاف شده است.
دو قول در معنای عرف شرع طهارت
اختلاف نخست در این است که آیا طهارت در عرف شرع، طهارت از حدث و طهارت از خبث هر دو را در بر می گیرد یا به طهارت از حدث اختصاص دارد؟ مشهور قول دوم است.
غایة المرام، ج۱، ص۴۳.
...

[ویکی فقه] طهارت (قواعد فقهی). حکم به طهارت اشیا تا زمان علم به نجاست آنها، قاعده طهارت نام دارد.
ــ قاعده طهارت، از قواعد مشهور فقهی است که به طهارت همه اشیا، تا زمانی که نجاست آن ها ثابت نشده، حکم می کند. بنابراین، هرگاه در طهارت و نجاست چیزی شک گردد، به کمک این قاعده، به طهارت آن حکم می شود. ــ این قاعده به این معنی است که هرگاه در طهارت و نجاست چیزی شک پیدا شود بدون اینکه از وضعیت سابق آن در مورد طهارت ونجاستش آگاهی وجود داشته باشد در این صورت قانون وقاعده شرعی حکم به پاکی آن چیز است.حال فرقی نمی کند که شک وشبهه در این باشد که آیا این شیء ذاتاً نجس یا نه مثلاً رنگ سرخی که بر روی لباس هست آیا خون هست که ذاتاً نجس می باشد یا چیز دیگری هست؟ ویا اینکه شبهه وتردید در این باشد که چیزی که ذاتاً پاک است ایا به سبب برخورد با شیء نجسی طهارت خود را از دست داده است یا نه مثلاً لباس پاکی که جایی از آن خیس شده است آیا آن قسمت خیس با جایی از بدن که خون خشک شده بر آن آن هست تماس یافته یا نه؟در هر دو مورد قاعده طهارت جاری شده حکم به پاکی می شود. در نتیجه هم چیزی را که ندانیم از نجاسات هست پاک می دانیم مانند مثال اوّل و هم چیزی را که ندانیم نجس شده است پاک می دانیم مانند مثال دوّم.
روایات مربوط به قاعده
برای اثبات این قاعده، به چند روایت استدلال شده است؛ از جمله روایت امام صادق علیه السّلام که می فرماید: «کل شیء نظیف حتی تعلم انه قذر، فاذا علمت فقد قذر و ما لم تعلم فلیس علیک؛ هر چیزی پاک است تا این که بدانی آن چیز نجس است، پس هنگامی که دریافتی نجس است، آن چیز نجس می شود و تا زمانی که علم به آن پیدا نکردی پاک است».
القواعد الفقهیة، مکارم شیرازی، ناصر، ج۲، ص۴۲۰-۴۱۷.
بی شک قاعده طهارت در شبهات موضوعی به کار می رود، مانند این که شک شود آیا عصاره انگور ، شراب شده یا نه؛
عوائد الایام، نراقی، محمد بن احمد، ص۲۱۱.
...

در فقه اصطلاحی است برای وضو، غسل و تیمم. هر یک از این سه به دو قسم واجب و مستحب تقسیم می شوند. وضوی واجب مانند وضو برای نماز یا طواف واجب؛ غسل واجب مانند غسل جنابت برای خواندن نماز؛ تیمم واجب مانند تیمم برای نماز واجب، در ضیق وقت که فرصت برای وضو یا غسل نیست. در غیر مواردی که برای مثال ذکر شد و نظایر آن که این سه، شرط برای امری واجب قرار می گیرند، در سایر موارد، مستحب هستند.