طریق تقریر

[ویکی فقه] کشف رأی معصوم (علیه السلام) از طریق تحقق اجماع در محضر وی و سکوت او را طریق تقریر گویند.
طریق تقریر، از «طرق کاشفیت اجماع» بوده و به این معنا است که در محضر منظر و مسمع معصوم (علیه السلام) اجماعی محقق شود و وی در برابر آن سکوت نماید. چنین تقریری، از امضا و موافقت معصوم (علیه السلام) پرده بر می دارد و یقین حاصل می شود که حکم شرعی واقعی همین است، وگرنه بر امام (علیه السلام) واجب بود که از باب ارشاد جاهل و یا نهی از منکر، حکم الهی را بیان کند.
حجیت اجماع از راه تقریر
شرط حجیت اجماع از راه تقریر این است که معصوم (علیه السلام) از انعقاد اجماع آگاهی داشته باشد و مانعی برای اظهار نظر وی اگر چه در قالب القای خلاف میان اجماع کنندگان وجود نداشته باشد.روشن است که اتفاق همگانی در این طریق موضوعیتی ندارد، بلکه اگر یک نفر هم نزد امام (علیه السلام) اجماع و اتفاق علما را بر حکمی بیان کند و امام (علیه السلام) با وجود آماده بودن زمینه مخالفت، سکوت کند، این سکوت، نشانه موافقت او است.
مقایسه طریق تقریر و طریق لطف
«طریق تقریر» شباهت زیادی به «طریق لطف» دارد و فرق آن دو در این است که نظر و دیدگاه امام معصوم (علیه السلام) در طریق تقریر، از راه شرع و در طریق لطف، از راه عقل کشف می شود.