طَرْزی، محمود (غزنه ۱۲۴۴ـ استانبول ۱۳۵۲ق)
شاعر، روزنامه نگار، مترجم و دولتمرد افغانستانی. فرزند غلام محمد بود. در ۱۲۹۹ ق که امیر عبدالرحمان خان غلام محمد را به هند تبعید کرد، او نیز با پدر بود و پس از آن با او به کراچی، دمشق، بغداد و استانبول سفر کرد. او در این سال ها زبان های ترکی، فارسی، عربی و فرانسه را آموخت و با دانش های نوین و آثار ادبی غرب آشنا شد. در عثمانی با رجال آزادی خواه، از آن شمار، سیدجمال الدین اسدآبادی، آشنا شد و دوستی یافت. سرانجام، پس از ۲۳ سال، در روزگار حبیب الله خان به افغانستان بازگشت و پس از آن کوشید تا نمودهایی از تمدن غرب را در کشورش رواج دهد و پیشنهادهایی برای اصلاح برخی امور به حبیب الله خان ارائه کرد. از اقدامات وی انتشار نشریۀ سراج الاخبار در ۱۲۹۰ق بود. پدر روزنامه نگاری افغانستان لقب گرفت و نخستین روزنامه نگار افغانستانی بود که نشریه ای برای کودکان، با نام سراج اطفال، بنیاد کرد. در آغاز پادشاهی امان الله خان به وزارت امور خارجه برگزیده شد و پس از آن چندی نیز سفیر افغانستان در فرانسه بود. بنیادکردن وزارت امور خارجه، شناساندن افغانستان به مجمع بین المللی، انتخابات پارلمانی و برقراری نظام حزبی از پیشنهادها و عملکردهای سیاسی طرزی بودند. در کودتای بچه سقا در ۱۳۰۷ ش به اعدام محکوم شد، اما توانست از کشور بگریزد و در استانبول پناه جوید. از آثارش: ترجمۀ جنگ روس و جاپان در ۵ جلد (کابل، ۱۳۳۴ ـ ۱۳۳۶ ق)؛ از هر دهن سخنی از هر چمن سمنی که مجموعۀ مقالات و اشعار اوست (کابل، ۱۳۳۱ ق)؛ ادب در فن/محمودنامه که مجموعۀ ۴۶ غزل است (کابل، ۱۳۳۱ ق)؛ وطن و معانی متنوعه و محاکمات حکمیۀ آن (کابل، ۱۳۳۵ ق).
شاعر، روزنامه نگار، مترجم و دولتمرد افغانستانی. فرزند غلام محمد بود. در ۱۲۹۹ ق که امیر عبدالرحمان خان غلام محمد را به هند تبعید کرد، او نیز با پدر بود و پس از آن با او به کراچی، دمشق، بغداد و استانبول سفر کرد. او در این سال ها زبان های ترکی، فارسی، عربی و فرانسه را آموخت و با دانش های نوین و آثار ادبی غرب آشنا شد. در عثمانی با رجال آزادی خواه، از آن شمار، سیدجمال الدین اسدآبادی، آشنا شد و دوستی یافت. سرانجام، پس از ۲۳ سال، در روزگار حبیب الله خان به افغانستان بازگشت و پس از آن کوشید تا نمودهایی از تمدن غرب را در کشورش رواج دهد و پیشنهادهایی برای اصلاح برخی امور به حبیب الله خان ارائه کرد. از اقدامات وی انتشار نشریۀ سراج الاخبار در ۱۲۹۰ق بود. پدر روزنامه نگاری افغانستان لقب گرفت و نخستین روزنامه نگار افغانستانی بود که نشریه ای برای کودکان، با نام سراج اطفال، بنیاد کرد. در آغاز پادشاهی امان الله خان به وزارت امور خارجه برگزیده شد و پس از آن چندی نیز سفیر افغانستان در فرانسه بود. بنیادکردن وزارت امور خارجه، شناساندن افغانستان به مجمع بین المللی، انتخابات پارلمانی و برقراری نظام حزبی از پیشنهادها و عملکردهای سیاسی طرزی بودند. در کودتای بچه سقا در ۱۳۰۷ ش به اعدام محکوم شد، اما توانست از کشور بگریزد و در استانبول پناه جوید. از آثارش: ترجمۀ جنگ روس و جاپان در ۵ جلد (کابل، ۱۳۳۴ ـ ۱۳۳۶ ق)؛ از هر دهن سخنی از هر چمن سمنی که مجموعۀ مقالات و اشعار اوست (کابل، ۱۳۳۱ ق)؛ ادب در فن/محمودنامه که مجموعۀ ۴۶ غزل است (کابل، ۱۳۳۱ ق)؛ وطن و معانی متنوعه و محاکمات حکمیۀ آن (کابل، ۱۳۳۵ ق).