طراحی زایان

طراحی زایان یا طراحی مولد ( انگلیسی: Generative Design ) یک فرایند یافتن فرم است که می تواند رویکرد تکاملی طبیعت را در رابطه با طراحی، تقلید کند. طراحی زایان می تواند با اهدافی شروع شده و سپس تعداد غیرقابل شمارشی از راه حل ها را برای یافتن بهترین گزینه پژوهش کند. با استفاده از محاسبات ابری، طراحی زایان می تواند چرخه ای از هزاران یا میلیون ها طراحی، پیکربندی آزمون و یادگرفتن از چرخه های قبلی را طی کند. این فرایند می تواند طراحان را قادر سازد تا فراتر از توانایی انسان ها برای ایجاد یک طراحی، گزینه های جدیدی را تولید کنند، تا با یک طراحی بهینه برسد. [ ۱]
بیشترین طراحی های زایان، که خروجی آن ها عکس ها، صداها، مدل های معمارانه، پویانمایی و غیره است بر اساس مدل های الگوریتمی و پارامتری است. طراحی زایان یک روش سریع برای جستجوی گزینه های ممکن طراحی ای که در حوزه های دیگر مثل هنر، معماری، طراحی ارتباطات و طراحی محصول استفاده می شود، است. طراحی زایان معمولاً دارای:
• یک طرح طراحی
• وسیله ای برای ایجاد گونه های مختلف طراحی
• وسیله ای برای انتخاب خروجی مورد نظر
است.
برخی از طرح های طراحی از الگوریتم های ژنتیک برای ایجاد گونه های دیگر طراحی استفاده می کنند. بعضی دیگر از اعداد تصادفی استفاده می کنند. طراحی زایان از فرایند طراحی طبیعی الهام گرفته شده است که در آن طراحی ها از طریق توسعه گونه های ژنتیکی به وجود می آیند.
در طراحی ارتباط، کاربردهای اصلی شامل ایجاد نمودارهای اطلاعاتی، دیاگرام ها، و طراحی های انعطاف پذیر شرکتی است. طراحی زایان در معماری ( طراحی محاسباتی نیز گفته می شود ) بیشتر در فرایند یافتن فرم و شبیه سازی ساختارهای معماری استفاده می شود.
اهمیت طراحی زایان، بیشتر به دلیل محیط های برنامه نویسی جدید ( Processing, vvvv, Quartz Composer, Open Frameworks ) یا قابلیت های اسکریپت نویسی ( Grasshopper 3D در Rhinoceros 3D, Scriptographer, Sverchok برای Blender ) که باعث سهولت در طراحی فزاینده شده اند، در حال افزایش است.
طراحی زایان در بسیاری از دانشکده های معماری تدریس می شود.
تعریف طراحی زایان به وسیلهٔ Celestino Soddu در سال ۱۹۹۲: «طراحی زایان یک فرآیند مورفوژنتیک با استفاده از الگوریتم ها است که در قالب یک سامانه غیر - خطی برای تعداد نامتهاهی نتایج یکتا و غیرقابل تکرار، ساختار می یابد و بوسیله idea - code اجرا می شود، درست مثل چیزی که در طبیعت وجود دارد. »