[ویکی فقه] در طبقه پنجم فلاسفه اسلامی، چهار نفر به نام های ابوسلیمان سجستانی، ابوالحسن عامری نیشابوری، ابن خمار و ابوعبداللّه ناتلی مورد بحث قرار می گیرد.
ابوسلیمان، محمد بن طاهر بن بهرام سجستانی، معروف به ابوسلیمان منطقی شاگرد یحیی بن عدی منطقی بوده است و بنا بر نقل ابن قفطی در تاریخ الحکماء نزد ابوبشر متی نیز تحصیل کرده است. علی الظاهر آغاز تحصیلش در نزد ابوبشر بوده و بعد در نزد یحیی بن عدی ادامه داده است.ابوسلیمان شاگردی دارد به نام ابوحیان توحیدی که از فضلا و ادبا و نویسندگان بنام جهان اسلام است و کتاب های نفیسی دارد به نام های: المقابسات، الامتاع و المؤانسة، الصدیق و الصداقة. ابوحیان در کتاب های خود فراوان از استادش یاد کرده و افاضات او را بازگو کرده است.ابن ندیم و ابن قفطی و ابن ابی اصیبعه همه از ابوسلیمان یاد کرده اند ولی به طور مختصر، و البته ابن قفطی مفصل تر بحث کرده است. جامع ترین بحث درباره ابوسلیمان همان است که مرحوم محمد قزوینی در جلد دوم بیست مقاله
قزوینی، محمد، بیست مقاله، ج۲، ص۱۲۸- ۱۶۶.
از این شخص نیز اطلاع زیادی در دست نیست. ابن ندیم و ابن قفطی و ابن ابی اصیبعه از او ذکری به میان نیاورده اند. یاقوت در معجم الادباء از او یاد کرده است. در سه حکیم مسلمان می نویسد: عامری دو کتاب دارد؛ یکی در اخلاق به نام السعادة و الاسعاد و دیگری در فلسفه به نام الامد الی الابد. کتابی هم در دفاع از اسلام و تفوق آن بر سایر ادیان نوشته است به نام الاعلام بمناقب الاسلام. و هم می نویسد که هم چنان که به فلسفه یونانی علاقه مند بود، به فلسفه سیاسی ساسانیان نیز علاقه مند بود و خود شاگرد ابوزید بلخی بود. بعضی مدعی شده اند که میان عامری و ابن سینا نامه ها مبادله شده ولی محتمل به نظر نمی رسد، زیرا ابن سینا در وقت وفات عامری یازده ساله بوده است. گفته اند عامری شاگرد ابوزید بلخی بوده است، ولی بعید است که عامری شاگرد بلاواسطه بلخی باشد زیرا بلخی در سال ۳۲۲ درگذشته است و عامری در سال ۳۸۱ و علی هذا میان وفات استاد و شاگرد ۵۹ سال فاصله است.
ابن خمار
ابوالخیر، حسن بن سوار معروف به ابن خمار هم حکیم است و هم طبیب و هم مترجم از سریانی به عربی، ولی بیشتر طبیب است تا فیلسوف یا مترجم. شاگرد یحیی بن عدی منطقی سابق الذکر بوده و شاگردان زیادی تربیت کرده است. ابتدا مذهب نصرانی داشت و در آخر عمر (مطابق نقل نامه دانشوران) مسلمان شد. ابن ندیم که معاصر وی بوده و به تبع او ابن قفطی، او را فوق العاده باهوش و فطن خوانده است.نامه ی دانشوران مدعی است که عمر طولانی کرده ولی تاریخ وفات او را نمی نویسد. مرحوم محمد قزوینی در بیست مقاله، مقاله مربوط به تتمه صوان الحکمه
قزوینی، محمد، بیست مقاله، ج۲، ص۱۴۱.
...
ابوسلیمان، محمد بن طاهر بن بهرام سجستانی، معروف به ابوسلیمان منطقی شاگرد یحیی بن عدی منطقی بوده است و بنا بر نقل ابن قفطی در تاریخ الحکماء نزد ابوبشر متی نیز تحصیل کرده است. علی الظاهر آغاز تحصیلش در نزد ابوبشر بوده و بعد در نزد یحیی بن عدی ادامه داده است.ابوسلیمان شاگردی دارد به نام ابوحیان توحیدی که از فضلا و ادبا و نویسندگان بنام جهان اسلام است و کتاب های نفیسی دارد به نام های: المقابسات، الامتاع و المؤانسة، الصدیق و الصداقة. ابوحیان در کتاب های خود فراوان از استادش یاد کرده و افاضات او را بازگو کرده است.ابن ندیم و ابن قفطی و ابن ابی اصیبعه همه از ابوسلیمان یاد کرده اند ولی به طور مختصر، و البته ابن قفطی مفصل تر بحث کرده است. جامع ترین بحث درباره ابوسلیمان همان است که مرحوم محمد قزوینی در جلد دوم بیست مقاله
قزوینی، محمد، بیست مقاله، ج۲، ص۱۲۸- ۱۶۶.
از این شخص نیز اطلاع زیادی در دست نیست. ابن ندیم و ابن قفطی و ابن ابی اصیبعه از او ذکری به میان نیاورده اند. یاقوت در معجم الادباء از او یاد کرده است. در سه حکیم مسلمان می نویسد: عامری دو کتاب دارد؛ یکی در اخلاق به نام السعادة و الاسعاد و دیگری در فلسفه به نام الامد الی الابد. کتابی هم در دفاع از اسلام و تفوق آن بر سایر ادیان نوشته است به نام الاعلام بمناقب الاسلام. و هم می نویسد که هم چنان که به فلسفه یونانی علاقه مند بود، به فلسفه سیاسی ساسانیان نیز علاقه مند بود و خود شاگرد ابوزید بلخی بود. بعضی مدعی شده اند که میان عامری و ابن سینا نامه ها مبادله شده ولی محتمل به نظر نمی رسد، زیرا ابن سینا در وقت وفات عامری یازده ساله بوده است. گفته اند عامری شاگرد ابوزید بلخی بوده است، ولی بعید است که عامری شاگرد بلاواسطه بلخی باشد زیرا بلخی در سال ۳۲۲ درگذشته است و عامری در سال ۳۸۱ و علی هذا میان وفات استاد و شاگرد ۵۹ سال فاصله است.
ابن خمار
ابوالخیر، حسن بن سوار معروف به ابن خمار هم حکیم است و هم طبیب و هم مترجم از سریانی به عربی، ولی بیشتر طبیب است تا فیلسوف یا مترجم. شاگرد یحیی بن عدی منطقی سابق الذکر بوده و شاگردان زیادی تربیت کرده است. ابتدا مذهب نصرانی داشت و در آخر عمر (مطابق نقل نامه دانشوران) مسلمان شد. ابن ندیم که معاصر وی بوده و به تبع او ابن قفطی، او را فوق العاده باهوش و فطن خوانده است.نامه ی دانشوران مدعی است که عمر طولانی کرده ولی تاریخ وفات او را نمی نویسد. مرحوم محمد قزوینی در بیست مقاله، مقاله مربوط به تتمه صوان الحکمه
قزوینی، محمد، بیست مقاله، ج۲، ص۱۴۱.
...
wikifeqh: طبقه_پنجم_حکمای_اسلامی