طبقات الاطباء و الحکماء

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] طبقات الأطباء و الحکماء، اثر ابوداوود سلیمان بن حسان اندلسی، معروف به ابن جلجل است که آن را در سال 377ق، به زبان عربی تألیف نموده و پیرامون تاریخ حکماء و پزشکان و فیلسوفان از هرمس تا دوران معاصر ابن جلجل می باشد.
ابن جلجل این کتاب را به درخواست و خواهش یکی از بزرگان اندلس که چنان که خود اشاره کرده، از امویان و فرزندان خلفای آن دیار بوده، تدوین کرد و آن را در آغاز سال 377ق، به انجام رسانید.
این کتاب، مهم ترین اثر ابن جلجل است که در منابع گوناگون به نام های مختلف، مانند «اخبار اطباء الاندلس»، «اخبار الاطباء و الفلاسفة» و نیز به عنوان کتابی کوچک در باره تاریخ حکماء آمده است، ولی با توجه به آنچه پیش از این گفته شد، به نظر می رسد که «طبقات الاطباء و الحکماء» که ابن ابار از آن یاد کرده، نامی باشد که خود مؤلف برگزیده است.
برخی از محققان احتمال داده اند که این کتاب، پس از «تاریخ الاطباء» اسحاق بن حنین، کهن ترین مجموعه شرح حال پزشکان به زبان عربی است، اما فؤاد سید لااقل 7 کتاب در این زمینه قبل از اثر ابن جلجل برشمرده است.
این کتاب، اگرچه از منابع ابن ابی اصیبعه و دیگران بوده است، اما گاه در برخی جاهای اثر ابن ابی اصیبعه، از قول ابن جلجل مطالبی آمده که در کتاب حاضر طبقات دیده نمی شود.

[ویکی نور] طبقات الاطباء و الحکماء (ترجمه محمدکاظم امام). «طبقات الاطباء و الحکماء» تألیف سلیمان بن حسّان اندلسی مشهور به ابن جلجل، از جمله کارهای گرانمایه فرهنگی است که نویسنده در دربار اموی در شهر قرطبه به انجام رسانده است. این کتاب را چنان که خود ابن جلجل در مقدمه می گوید به خواهش یکی از امیرزادگان اموی نوشته و در آغاز سال 377ق از نگارش آن فراغت یافته است.
مورخان و نویسندگانی که از این کتاب مطالبی نقل کرده اند، درباره نام این کتاب اختلاف کرده و آن را به نام های گوناگون خوانده و نوشته اند. در نسخه ای که مورد استناد این چاپ می باشد نام کتاب بالصراحه نوشته نشده، زیرا صفحه اول -که معمولاً نام کتاب در آن نوشته می شود- را ندارد، و بلافاصله متن کتاب شروع می شود.
ابن ابی اصیبعه آن را: «کتاب یتضمن ذکر شیء من اخبار الاطباء و الفلاسفه» نامیده است. و قفطی درباره آن می گوید: «کتاب کوچکی است در تاریخ حکما.» صاعد اندلسی نیز عباراتی عیناً از آن نقل کرده، اما آنها را نه به آن کتاب نسبت داده و نه نام کتاب را گفته است.
ابن جلجل این اثر را در هفت بخش به نگارش در آورده و در هر بخش زندگی دسته ای از حکماء و اطباء را نقل کرده که به ترتیب عبارتند از:
1- سرآمدان و پیشروان حکمت پزشکی و فلسفه عالیه.

دانشنامه آزاد فارسی

طَبَقاتُ الاطباء و الحکماء
کتابی به عربی از ابن جُلْجُل اندلسی درباره زندگی نامه پزشکان و دانشمندان از عهد یونان باستان تا زمان مؤلف که در ۳۷۷ق تألیف شده است. این کتاب در ۹ فصل تدوین یافته است: عصر هرمس، عصر بقراط، عصر بطلمیوس، عصر جالینوس، عصر حوزه اسکندریه، عصر حارث بن کلده، عصر حنین بن اسحاق و عصر محمد بن زکریای رازی و در پایان نیز از علمای اندلس اسپانیا یاد کرده است که از این نظر حاوی اطلاعات تازه است. متن عربی آن بارها به چاپ رسیده و ترجمه فارسی آن به همت سید محمد کاظم امام در ۱۳۴۹ش منتشر شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس